İHSAN RAİF

Şair. Beyrut’ta doğdu. Raif Paşa’nın kızıdır. Özel dersler alarak müzik, edebiyat ve Fransızca öğrendi. Paris’te öldü. Rumelihisarı Mezarlığı’na gömüldü. Kadın şâirlerimizdendir. Küçük yaşta edebiyata İlgi duy­du. RızaTevfik’in tesirinde kalarak halk şiiri tarzında yazdı. Hece vezni ile yazılan bu şiirlerinde aşk temasını işler. Liriz­mi çok kuvvetlidir. Hece vezninin tutunmasında emeği ge­çenlerdendir. Bâzı şiirlerini kendisi besteledi, Şiirlerini […]...

ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR

(1883-3.V.1963) Roman yazarı. İstanbul’da doğdu. Mahmud Celâleddin Bey’in oğludur. Galatasaray Lisesİ’ni bitirdi. Paris’te Siya­sal Bilgiler Fakültesi’nde okudu (1905-1903). Bu okulda Yah­ya Kemâl ile tanıştı. Yurda dönünce önce yabancı şirket­lerde çalıştı; sonra Hariciye Bakanhğı’nda Balkan Birliği Cemiyeti Genel Sekreterliğinde, Merkez İdaresi’nde görev yaptı. Bazı bankaların yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. 1948’den sonra kendini tamamen yazı hayatına verdi. […]...

HAYALİ BEY

Şiirlerindeki ustalığından ve yeteneklerinden dolayı “Meliküş Şuara, Hayal-i Meşhur” gibi ünvanlarla anılmıştır. Aşk ve tasavvufla beslenen lirizmi ileride Baki’yi hazırlayacak, İstanbul Türkçesini şiir dili haline getirecektir. Sadece Divan’ı vardır. Vardar Yenicesi’nde doğdu. Asıl adı Mehmed. Düzenli bir eğitim görmedi. Gençliğinde rint ve başı­boş bir hayat yaşamış, kalenderi dervişleri ile dolaşmıştır. İstanbul’a gelince, şiirleri İle Defterdar […]...

HATAİ (Şah İsmail)

(1486-24.V.1524) Şair. Safevî hânedânı hükümdarlarındandır. Dedesi Uzun Hasan’ın ölümünden sonra İran ve Azerbaycan’da meydana gelen kargaşadan istifâde ederek 1502’de kendini şah ilan etti. Türkmen aşîretlerinin yardımı ile Azerbaycan, İran ve Irak’ı ele geçirdi. Özbek Hanı Şeybânî’yi yenerek sınırlarını genişletti. Yavuz Sultan Selİm’e yenilince (Çaldıran, 1514) Irak’ı kaybetti. Erdebil’de öldü, babası Şeyh Haydar’ın yanı­na gömüldü. Hatâ’î, […]...

FEYZİ HALICI

Şair. Konya’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Fen Fakülte­si Kimya Bölümü’nü bitirdi (1950). Ticaret ile uğraştı, bir dö­nem Konya senatörlüğü yaptı (1967). Halen Konya Kültürve Turizm Vakfı faaliyetlerini yönetmektedir. Günümüz şâirlerinden olan Halıcı’nın Fezâî mahlası ve kendi adı ile Yedigün ve Çınaraltı dergilerinde (1943-1944) çıkan ilk şiirleri âşık tarzındadır. Sonra şekil ve muhtevasını değiştirerek yenileşmiştir. Çağrı dergisini […]...

İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA

(1899-1949) Şair, yazar, İstanbul’da doğdu. Âsim Bey’in oğludur, ilk ve orta öğrenimini İstanbul ve Trabzon’da yaptıktan sonra, Mekteb-i Hukuk’u bitirdi (1910). Adliye ve Maarif bakanlıkla­rında memuriyet ve öğretmenlik yapmış, İsviçre’ye psikolo­ji ve pedagoji öğrenimi görmeye gitmiştir. Dönüşte, Yüksek Öğretmen Okulu’nda on yıl öğretmen ve idareci olarak çalışmıştır. 1922’de Tâlim ve Terbiye Dâiresi üyesi, 1923’te Sı […]...

ABDÜLBAKİ GÖLPINARLI

(1900-1982) Edebiyat tarihçisi, yazar. İstanbul’da doğdu. İstanbul Er­kek Muallim mektebi (1927) ile Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi (1930). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde doktora yaptı. Çeşitli liselerde edebiyat Öğretmenliği, fakültelerde öğre­tim üyeliği yaptı. Metinler Şerhi, Türk-İslâm Tasavvuf Tarih ve Edebiyatı dersleri verdi. 1949’da doçent iken emekliye ayrıldı, istanbul’da öldü. Gölpınarlı, Divan edebiyatı, halk edebiyatı, tasavvuf tarihi konularında eserler […]...

İLHAN GEÇER

Şair. İstanbul’da doğdu. Askerî Doktor Nafiz Bey’in oğlu­dur. İlkokulu Bandırma ve Erdek’te okudu. Robert Kolej’e devam etti. Kabataş Erkek Lİsesi’ni bitirdi (1939). Bir yıl İkti­sat Fakültesi’ne gitti. İlhan Geçer, basın-Yayın Genel Müdürlüğü (1946-1950) ile Sosyal Sigortalar Kurumu’nda (1950-1973) memur ve şef olarak çalıştı. 1973’te emekli oldu. Duygu ve hüzün şâiri olarak bilinen Geçer’in ilk şiiri […]...

Fuzuli

Fuzûlî’nin hayatı hakkındaki bilgilerimiz sınırlıdır. Eldeki bilgilere göre asıl adı Mehmet’tir. Bağdat yakınlarındaki Hille’de doğduğu tahmin edilmektedir. Osmanlı Devleti’nde şairlerin şöhret bulduğu İstanbul’dan uzakta, Bağdat-Kerbela çevresinde yaşamıştır. İlimsiz şiir olmayacağını söyleyen Fuzûlî, Türk edebiyatının en çok tanınan şairlerindendir. Şiirlerindeki yoğunluk, içtenlik, biçim mükemmelliği, ahenk ve coşku, aşkı etkileyici anlatması ve aşk ızdırabından mutlu olma temi […]...

FERAİZCİ-ZADE MEHMET ŞAKİR

(1853-1911) Tiyatro eseri yazarı. Bursa’da doğdu. Özel öğrenim göre­rek yetişti. Bursa Vilâyet Mektebî Kalemi ile Bursa ve Kırklareli’nde devlet memurluğu, öğretmenlik, gazete ve bası­mevi müdürlüğü yaptı. Bursa’da öldü. Tanzimat dönemi oyun yazarlarındandır. Nilüfer (1885-1891) ile Gündoğdu (1894) dergilerini çıkarmış, tasfiyecilik derecesinde dilde sadeleşmeyi savunmuştur. Ahmet Vefik Paşa’nın Bursa valiliği sırasında, tiyatro çalışmalarında yar­dımcı olmuştur. Moliere’nin […]...

BURHAN FELEK

(1889-1982) Yazar. Üsküdar’da doğdu. Üsküdar Ravza-yı Terakki S yesi’ni, Mülkiye İdâdîsi’ni ve İstanbul Hukuk Mektebi’ni bitir­di (1911). Evkaf İnşaat Başkâtipliği, Ticâret Bakanlığı Hukuk Müşavir Yardımcılığı, öğretmenlik ve avukatlık yaptı. Gazete­ciler Cemiyeti Başkaniığı’nda bulundu. Çeşitli gazetelerde fıkra yazarlığı yaptı (Vakit, Vatan, Millet, Yeni Ses, Tan, Cum­huriyet, Milliyet). 1976’da ŞeyhüM muharririn unvanı aldı. İs­tanbul’da öldü. Felek, günlük […]...

FATMA ALİYE HANIM

(1862-1936) Romancı, yazar. İstanbul’da doğdu. Ahmed Cevdet Paşa’nın kızıdır. Özel öğrenim görerek Arapça ve Fransızca öğ­rendi. Ahmed Midhat Efendi’nin tavsiyesi ile edebiyata yö­neldi. İstanbul’da öldü. Feriköy Mezarlığı’nda yatmaktadır. XIX’uncu yüzyıl yazarlarındandır. İlk kadın romancımızdır. Şöhreti Avrupa ve Amerika’ya da gitmiştir. Romanları kadar, tercümeleri ve makaleleri ile de tanınır. Romanları:  1. Hayâl ve Hakikat (1891), 2. […]...

ESRAR DEDE

(1748-1796) Dîvan şâiri. İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed’dİr. Bî-zebân Ahmed’in oğludur. İyi bir tahsil görmüş, Arapça, Farsça, Rumca, Lâtince ve İtalyanca öğrenmiştir. Mevlevî tarikatına girmiş, Şeyh Gâlib’in dervişi olmuştur (1790). Uzun süre Galata Mevlevîhânesi’nde yaşamış ve İstanbul’­da ölmüştür. Aynı Mevlevihane’nin bahçesine gömüldü. Mevlevîliğe samimiyetle bağlanmış, şiirlerinin bir kısmın­da Mevlana’ya olan sevgisini anlatmıştır. Devlet büyükleri­ne kaside […]...

COŞKUN ERTEPINAR

ŞAir. Kayseri’nin Erkilet bucağında doğdu, sivas llköğretmen Okulu, Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe BÖlümü’nü bitirdi (1937). Öğretmenlik, okul müdürlüğü ve Millî Eğitim Bakanlığı’nda Hatk Eğitimi Genel Müdürlüğü ve Bakanlık Başmüşavirlıği yaptı. Günümüz şairlerindendir. Ferdî duyguları, insan ve yurt sevgisini, yurt güzelliklerini, aile mutluluğunu tabiî bir dil İte anlatmıştır. Şiir kitapları: 1. Dönülmez Zaman İçin (1949), 2. […]...

SADETTİN NÜZHET ERGUN

(1901-25.IV.1946) Edebiyat tarihçisi, yazar. Bursa’da doğdu. Kolağası Ali Efendi’nin oğludur. Üsküdar İttihat ve Terakkî Mektebi ile Sultânî’de ilk ve orta öğrenimini gördü. İstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi. Çeşitli liselerde edebiyat öğ­retmenliği, kütüphane memurluğu ve müdürlüğü yaptı. İs­tanbul’da öldü. Çalışmaları daha çok edebiyat tarihi ile halk edebiyatı ko­nularında yoğunlaşmıştır. Şiirleri de vardır. Eserleri:  1. İlmi Tasavvuf […]...

HASAN EREN

Dil bilgini, yazar. Vidin’de doğdu. Budapeşte Üniversite-si’nde okudu; aynı üniversitede doktor ve doçent oldu. 1948’de Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne Türk Dili Tarihi doçenti olarak tayin edildi. 1955’te profesörlüğe yükseldi. Halen Türk Dil Kurumu Başkanı olarak görev yapmaktadır. Türk Dili ve Halk Edebiyatı konularında, yerli ve yabancı dergilerde çok sayıda makale yayımlamış, millî ve milletle­rarası türkoloji […]...

İNCİ ENGİNÜN

(1940- ) Edebiyat tarihçisi, yazar, istanbul’da doğdu. Orta öğreni­mini Türk Eğitim Derneği Ankara Koleji’nde yaptı (1959). İs­tanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiya­tı Bölümü’nü bitirdi. Aynı bölümün Yeni Türk Edebiyatı kür­süsüne asistan oldu (1963). 1968’de doktor, 1974’te doçent, 1984’te profesörlüğe yükseldi. Hâlen Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Böiümü’nde öğretim üyesi olarak […]...

Ercişli Emrah

(XVirinci asır) Bir halk hikayesi kahramanı ve sözü oldukça güçlü bir saz şairidir. Köklü bir eğitimi olmayan sanatçı aşıklık geleneğine bağlı kalmıştır. Hem aruz hem hece ölçüsünü kullanmıştır. Emrah, Van’ın Erciş ilçesindendir. Emrah ile Selvi Han adlı halk hikayesi bu âşığın hayâtı ve aşkı etrafında doğmuştur. Hikâyeye göre, Osmanlı-lran savaşları sırasın­da Van’ı kuşatan Şah Abbas’ın […]...

SABAHAT EMİR

(1943- ) Hikayeci, yazar. Kula’da doğdu. İstanbul Kız Lisesi ile İs­tanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Öğretmenlik ve Basma, Yazı ve Resim­leri Deneme Müdürlüğü yaptı. Günümüz hikâye yazarlarındandır. Ortaöğretim öğrenci­leri için yardımcı ders kitapları, çocuklar için hikâye ve ma­sallar yazmıştır. Hikâye ve denemeleri Varlık ve Hisar dergi­lerinde yayımlanmıştır. Hikâye kitapları: 1. […]...

EDİP AHMET YÜKNEKİ

(Xll’nci asır) Şâir. Yüknek’lidir (SemerKant yöresinde bir köy). Eserini Emir Sipehsâlâr’a sunmuştur. Kitabın arkasına sonradan Aslan Hoca Tarkan tarafından yazılan takrizde, şâirin ana­dan doğma kör olduğu, bu eser sayesinde sevgi ve saygı ka­zandığı bildirilir. Hayatı hakkında başka bilgi yoktur. Atabetü’l-Hakayık adlı eserinin telif tarihi bilinmemekle birlikte Kutadgu Bilig’den yarım asır sonra yazıldığı tahmin ediliyor. Emir […]...