İkinci Yeni Hareketi Akımı Nedir
İkinci Yeni, Garip akımı şiirine bir tepki olarak ortaya çıkan, 1960'lı yılların ortalarına kadar güçlü bir şekilde devam eden, etkileri günümüzde de hissedilen şiir hareketidir. Bu hareket İlhan Berk, Edip Cansever, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Turgut Uyar, Sezai Karakoç gibi şairlerin şiirlerini 1956’dan itibaren Pazar Postası’nda yayımlamaya başlamasıyla belirginleşmeye başlar.
İkinci Yeni Doğuşu ve Gelişimi
1950'lerde, başlangıçta farklı bir arayışla ve çoğunlukla Garip şiirini eleştirerek kaleme alan Ece Ayhan, İlhan Berk, Turgut Uyar, Sezai Karakoç, Cemal Süreya ve ......
Toplumcu Gerçekçilik Nedir Hakkında Kısaca Bilgi
Toplumcu gerçekçilik (sosyal realizm), toplumcu dünya görüşü üzerine temellendirilmiş bir edebiyat akımıdır. Bu akım, toplumu sosyal sınıflar arasında gerçekleşen çatışma alanı olarak değerlendirir. Amacı, söz konusu sınıfsal çatışmayı ve bu çatışmanın toplumda yol açtığı etkileri ve sorunları yansıtmanın yanında bu sorunlara toplumcu çizgide çözüm yolunu da göstermektir. Bu açıdan toplumcu gerçekçilik, toplum için sanat ilkesine bağlı olarak edebiyata eğitici bir işlev yükler. Rus edebiyatında Maksim Gorki, Mihail Şolohov; Amerikan edebiyatında Jack London, John Steinbeck (Con ......
Garip Akımı Nedir Nasıl Ortaya Çıkmıştır
Garip akımı, Türk edebiyatında 1941-1950 yılları arasında ortaya çıkan bir edebi harekettir. Türk şiirinin yenileşme hareketlerinin en önemlilerinden biri olarak kabul edilen Garip akımı, Türk şiirinde yapı ve içerik açısından yenilikçi bir yaklaşım sergilemiştir. “Garipçiler”, “Garip”, “Birinci Yeni” gibi adlarla anılan bu şiir hareketi Türk şiirinde önemli yeniliklere imza atan şiir akımıdır. Geleneksel şiir kurallarını, şairaneliği, basmakalıp sözleri, aşırı duygusallığı reddeden Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat Horozcu ve Melih Cevdet Anday 1941’de çıkardıkları “Garip” adlı ......
Türk Edebiyatında Eleştiri (Tenkit)
Eleştiri veya tenkit kelimesi, kökeni Yunanca'ya dayanan bir kavramdır ve "hüküm vermek" anlamına gelen "krites" kelimesinden türemiştir. Fransızca'da ise "critique" olarak kullanılır. Eleştirinin tarihi, Pierre Bayle'nin 1695'te yayımlanan "Dictionnaire historique et critique" adlı eseri ile başlar. Eski dönemlerde eleştirmen, gramerci ve ilolog terimleri neredeyse birbirinin yerine kullanılırken, hümanistler sonraları "critic" terimini, eski metinlerin baskıya hazırlanması ve düzeltilmesi olarak sınırlandırmışlardır.
yüzyılda eleştiri kavramı, Avrupa dillerine nüfuz etmeye başlamıştır. Eleştiri, sanat, edebiyat, felsefe, sosyal bilimler ve diğer birçok alanda yaygın ......
“Attila İlhan, Ferit Edgü, Ahmet Oktay, Yılmaz Gruda” gibi şairler de Maviciler adında bir grup oluşturarak 1940’larda gelişen yeni şiir anlayışına uygun eserler vermişlerdir. Öyleyse şimdi de Maviciler üzerinde duralım.
Maviciler Akımı (Mavi Akımı) Temsilcileri Kimlerdir Kodlaması
Attila İlhan'ın 1952-1956 yıllarında çıkardığı “Mavi” dergisinin etrafında toplanan “Yılmaz Gruda, Ferit Edgü, Ahmet Oktay, Özdemir Nutku, Demirtaş Ceyhun, Demir Özlü, Tahsin Yücel, Orhan Duru gibi sanatçıların oluşturduğu guruptur.
Bu sanatçılardan “Atilla İlhan, Ferit Edgü, Ahmet Oktay ve Yılmaz Gruda” şairlikleriyle öne çıkmış; diğerleri ise daha ......
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Hikaye (1923-1940)
Millî Edebiyat sanatçılarının da eser vermeye devam ettiği Cumhuriyet Dönemi'nin ilk yıllarında daha çok, gözlemci gerçekçiliğe dayalı hikâyeler yazılmıştır. Bu dönemde bazı sanatçılar hikâyelerinde toplumsal konuları, Cumhuriyet devrimlerini, yeni kurum ve değerleri ele alırken bazıları da bireyin iç dünyasını esas alan hikâyeler yazmıştır. Bu yıllarda Reşat Nuri Güntekin’in Leyla ile Mecnun; Fahri Celalettin Göktulga’nın Telak-ı Selase; Ercüment Ekrem Talu’nun Teravihten Sahura; Nahid Sırrı Örik’in Eski Resimler; Sadri Ertem’in Bacayı İndir Bacayı Kaldır; Memduh Şevket Esendal’ın ......
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Tiyatro (1923-1950)
Türk edebiyatında sözlü gelenek içinde ortaya çıkıp gelişen geleneksel Türk tiyatrosu (Karagöz, orta oyunu, meddah, seyirlik köy oyunları, kukla vb.) yüzyıllarca varlığını sürdürmüştür. Modern tiyatro, Türk edebiyatına Tanzimat Edebiyatı Dönemi’nde Batı’dan gelmiştir. Bu dönemde Şinasi ilk yerli oyun olan Şair Evlenmesi’ni yazmış; Ahmet Vefik Paşa, Fransız sanatçı Moliére’den uyarlamalar yapmıştır.
Modern Türk tiyatrosu kurulurken kimi zaman geleneksel tiyatroya ait unsurlardan da yararlanılmıştır. Milli Edebiyat Dönemi’nde tiyatroda görülen gelişme; Cumhuriyet Dönemi’nde devlet konservatuvarlarının, devlet tiyatrolarının, şehir tiyatrolarının ......
Cumhuriyet Dönemi Roman
1923'ten günümüze kadar süren bir dönemde yazılan romanları ifade eder. Bu dönem, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla başlayarak, Türk edebiyatında birçok değişikliğin yaşandığı bir süreçtir. Bu değişiklikler, edebiyatta yeni bir anlayışın oluşmasına yol açmıştır. Cumhuriyet Dönemi romanı, edebiyatın tarihsel, kültürel, sosyal ve politik değişimlerin yansımalarını taşıyan bir edebiyat türüdür. Toplumsal sorunları ele alır. Bu dönemde Türkiye, siyasi, ekonomik ve sosyal açıdan birçok sorunla karşı karşıyaydı. Bu sorunların edebiyata yansıması da kaçınılmazdı. Romanlar, toplumdaki eşitsizlikleri, yoksulluğu, ahlaki çöküntüyü ve siyasi sorunları ......
ÇALIKUŞU ROMANIN ANAFİKRİ:
Gerçek bir aşkın araya ne kadar büyük engeller girerse girsin asla yok olmayacağıdır.
ÇALIKUŞU ROMANIN KISA ÖZETİ
İstanbullu bir subayın kızı olan Feride, küçük yaşta anne ve babasını kaybeder. Teyzesinin korumasıyla "Nötre Dame de Sion" Fransız yatılı okulunda okur. Yaramazlıkları yüzünden arkadaşları, okulda, ona "Çalıkuşu" adını takarlar. Feride, yaz tatillerini teyzesinin köşkünde geçirir. Teyzesinin yakışıklı oğlu Kâmuran ile birbirlerini severler ve nişanlanırlar. Feride, düğün günü, bir kadının getirdiği mektuptan Kamuran'ın İsviçre'de iken Münevver adında hasta bir kızla ilişkisi olduğunu, ona evlenme sözü verdiğini ......
Karanfilsiz Hikayesi Hakkında Kısaca
Adalet Ağaoğlu'nun "Karanfil Siz" hikayesi, modernizmin insanın iç dünyasını ele alarak gerçekliğe ulaşma amacını yansıtmaktadır. Hikaye, sanatın ve el emeğinin önemine vurgu yaparak, toplumdaki modernleşme ve teknolojik gelişmelerin sanat ve el sanatlarına olan etkisini ele almaktadır. Hikaye, modernleşmeyle birlikte insanların el emeğine ve sanata olan duyarlılıklarının azalmasını ve zanaatkârların yaşadığı zorlukları ele almaktadır.
Yazarın hikayecilik anlayışı, duygu ve düşünceleri kaynaştırarak yapaylıktan uzak durmasıdır. Sanat ve edebiyatta modernizm, geleneksel ölçütleri değiştirerek insanın konumunu ortaya koymayı hedefler. Hikayede de görüldüğü ......
Asaf Halet Çelebi Kimdir Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi
Şiirlerinde Doğu-Batı kültürünü birleştirmiş; Hint ve Fars medeniyeti ve mitolojisinden, tasavvuftan yararlanmıştır. Mistik bir şair olan sanatçının zengin bir göndermeler dünyası vardır. Asaf Halet Çelebi'nin şiirleri Ahmet Haşim’in şiirlerini andıran sanatçıya göre şiir “Kelimelerin bir araya gelmesinden hasıl olan büyük bir kelimeden başka bir şey değildir.”
Asaf Halet Çelebi'nin Eserleri: Şiir: He, Lamelif, Om Mani Padme Hum
Antoloji ve İnceleme: Mevlana, Molla Cami, Ömer Hayyam, Konuşulan Fransızca
BAŞKA BİR ......
Falih Rıfkı Atay Hayatı ve Edebi Kişiliği
(1894-1971) Edebiyat hayatına gazetecilikle atılan sanatçı, daha sonraları anı, gezi yazısı, fıkra, makale, sohbet, inceleme ve roman türlerinde başarılı örnekler vermiştir. Atatürkün hayatı boyunca yakın çevresinde yer almıştır. 1923 ile 1938 arası yaşamı Çankaya’da Atatürk’ün yanında geçmiştir.
Gezi yazılarıyla Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatına damga vuran sanatçı, dış ülkelerde gördüklerini anlatırken yer yer Türkiye ile karşılaştırmalar yapmıştır. Eserlerinde toplumsal konularla ilgili görüşlerine yer verir. I. Dünya Savaşı sırasında Suriye Cephesi’ndeyken Zeytindağı adlı eserini kaleme alır. (Zeytindağı ......
Cahit Sıtkı Tarancı Kimdir Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi
(1910-1956) Şiirde sözcüklerin sıralanışına, sese önem veren sanatçı, biçim ve ölçü konusunda sürekli arayış içerisinde olmuş, hem hece ölçüsüyle hem de serbest ölçüyle (Garip akımının etkisinde) şiirler yazmıştır. Deyimleri, tekerlemeleri, halk kültüründen gelen öğeleri şiirlerinde başarıyla ele alan sanatçı ölüm, ölüm korkusu, yalnızlık, yaşama sevinci gibi temaları çokça işlemiştir. 1946 yılında CHP’nin şiir yarışmasında “Otuz Beş Yaş” şiirleriyle birincilik kazanmıştır. Eserleri: Şiir: Düşten Güzel, Sonrası, Ömrümde Sükut, Otuz ......
Deneme, günlük, inceleme gibi türlerde eserler veren sanatçı, Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının en renkli simalarındandır. Fransızcadan tercümeler yapan sanatçı, Batı medeniyetinin temellerini araştırmıştır. Eserlerinde, hem Doğu hem de Batı medeniyetlerinin zengin kültürel özelliklerine değinmiştir. Sansüre, politik edebiyata da şiddetle karşı çıkan Meriç, Kırk Ambar adlı eseriyle Türkiye Milli Kültür Vakfı Ödülü’nü almıştır. Dil meseleleri üzerinde de duran sanatçı, dilin bir milletin özü olduğunu
savunmuştur.
Eserleri:
Deneme: Bu Ülke, Mağaradakiler
Günlük: Jurnal
İnceleme: Hint Edebiyatı, Saint Simon ilk Sosyolog-ilk Sosyalist, Ümrandan
Uygarlığa, Işık Doğudan Gelir, Bir Dünyanın ......
Cumhuriyet Dönemi şiirinde önceleri Necip Fazıl Kısakürek, Ziya Osman Saba, Arif Nihat Asya, Sezai Karakoç sonra da İsmet Özel, Erdem Bayazıt, Cahit Zarifoğlu gibi şairlerin şiirlerinde dinî bir hassasiyet göze çarpar. İslami değerleri insani değerlerle özdeşleştirip ön plana çıkaran bu sanatçılar, eserlerinde ahiret inancı, varoluş, varoluşun amacı, mutlak gerçek, hayat, ölüm, zaman ve insan gibi konuları ele almışlardır. İslami duyarlılıkla yazılan bu şiirlerde geleneğe duyarlı olma da görülen başka bir özelliktir. Yahya Akengin, Yavuz Bülent Bakiler, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Abdurrahim ......
Nazım Hikmet RAN Kimdir Hayatı Edebi Kişiliği Kısaca Eserleri Şiirleri (1901-1963)
Cumhuriyet Dönemi toplumcu eğilimin öncüsü olan bir sanatçıdır. Türk şiirine serbest vezni getirmiş, poetik biçimler ve edebî şekiller açısından şiiri geliştirmiştir, ilk şiirlerini hecevezniyleyazmıştır. Türkçenin zengin ses sisteminden, uyumlarından yararlanmıştır. Şiirleri elliyi aşkın dile çevrilmiştir. Şiirlerinde yaşam, ölüm, adalet, barış, eş, anne, baba, çocuk, vatan ve insan sevgisi gibi konuları ele almıştır.
Yazarın bazı eserleri şunlardır: Güneşi İçenlerin Türküsü, 835 Satır, Jokondile Si-Ya-U, Sesini Kaybeden Şehir, Gece Gelen Telgraf, Benerci Kendini ......
Cumhuriyet Dönemi şiirinde 1940’lı yıllardan itibaren Nâzım Hikmet’ten etkilenen ve onun temsil ettiği siyasal hareket içinde yer alan toplumcu gerçekçilik çizgisinde çok sayıda şair tarafından birçok şiir yazılmıştır. Bunlar arasında Attilâ İlhan, Ahmet Arif, Enver Gökçe, Cahit Irgat, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Can Yücel, Rıfat İlgaz, Suat Taşer, Ömer Faruk Toprak, Arif Damar, Mehmet Başaran gibi şairler öne çıkan isimlerdir. İsmet Özel, Ataol Behramoğlu, Nihat Behram, Süreyya Berfe, Refik Durbaş, Kemal Özer gibi şairler de 1960’lı yılların sonundan itibaren bu anlayış ......
Serbest Vezin Nedir? Serbest Ölçü Hakkında Kısaca Özet Bilgi
Vezni ve kafiyesi serbest olan, önceden belirlenmiş bir kalıbı olmayan serbest nazım şiirleridir. Tanzimat’tan sonra seyrekçe ve yirminci asırdan itibaren sıkça görmeye başladığımız serbest şiirler, vezin ve kafiye bağlarından kurtulan şiir örnekleridir. Batı edebiyatından aldığımız serbest vezin uygulaması, Türk edebiyatında aruz ölçüsü ve hece ölçüsünün standardı kurulmadan inceleme ölçütleri belirlenebilecek bir keyfiyet değildir.
Hece ölçüsü ve aruz ölçüsü gibi herhangi bir kalıba veya vezne bağlı kalınmadan yazılan şiirlerin ölçüsüne verilen addır. Hecelerin açık ......
Cumhuriyet Döneminin Değerlendirilmesi
Cumhuriyet'ten sonraki değişiklikleri değerlendirebilmek ve çok geniş bir değerlendirme zemininden kurtulabilmek için konumuzu sınırlandırmak gerekir. Sanat eserleri hakkında yapılan çalışmalar, eğer medeniyet tarihinin bir malzemesi olacaksa en başta insan unsurunu ele almak icap eder (gerekir). Bunun yanında edebiyat-insan-cemiyet kavramalarının, değişen insan ve değişen cemiyet şemsiyesi altında yorumlanması mümkün olmalıdır. Mazmundan mefhuma giden, edebî ve estetik kurgularını hep bu gidişe göre ayarlayan insan, söz konusu değişimin en önemli ölçütüdür. Değişen insan ve değişen cemiyet ile birlikte devam eden geleneğin ......
Cumhuriyet Edebiyatında "Münevver Aydın Tipi ve İnsan Motifi"
1923'ten sonra oluşan münevver insan tipi, kültür değişimine bağlı olarak bir takım değişiklikler kazanmıştır. Bu değişimin ölçütü, halkın gelenekleri ile sanatkârların estetik yorumlarında, aydınların tavırlarında ve nihayet devlet politikaları ile oluşan tercihlerde aranmalıdır. Aydın prototipleri çizilirken bu husus çok büyük önem taşıyacaktır. Asırlarca alplerde, erenlerde, din adamlarında, eğitimcilerde aranan aydın prototipi, Tanzimat Edebiyatından sonra ediplerde aranmış; Cumhuriyetten sonraki dönemde de edebiyatın aydın tipolojisi içindeki etkisi belirginleşmiştir. Sosyal hayata fonksiyonel bir şekilde birikimler aktaran ......
