İyelik Eki Nedir Ne Demektir Türkçemizde “iyelik eki” bir adın karşılık geldiği kavram ya da nesneye bir kişinin ya da bir nesnenin sahip olduğunu belirten ad çekim eklerinden biridir. İyelik ekleri farklı ders kitaplarında “sahiplik ekleri” olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Her iki kavram da aynı anlamı katmaktadır. Tek farkı “sahip” […]
Kategori: Sözcükte Yapı
Durum (Hal) Ekleri
İsmin Halleri Hal Durum Ekleri Nelerdir Hakkında Geniş Detaylı Bilgi Adları adlara, edatlara ve çoğunlukla fiillere bağlayan ve cümle içinde adların farklı anlam ilişkileri kurmasını sağlayan çekim eklerine hal ekleri (durum ekleri) adı verilir. İsmin bu ekleri alara kazandığı yeni görevlere de ismin halleri denir. Durum ekleri adın görevini değiştirirken […]
Bulunma Hal (Durum) Eki
Bulunma Hal Eki (Kalma Durum Eki) Nedir Ne Demektir Adları eylemlere bağlar ve genellikle eylemin içinde, üstünde, üzerinde oluştuğunu ifade eder. Bulunma durum eki “-da, -de, -ta, -te” ekleridir. Kalma hal eki, bir sözcüğün yerini belirtme göreviyle kullanılan bir ek olarak kullanılır. Bu ekin görevi, bir kelimenin cümlede yer tamlayıcısı […]
Yaklaşma Durum Eki (Yönelme Hal Eki)
Yaklaşma Hal Eki (Yönelme Durum Eki) Nedir Ne Demektir Ad ve ad soylu sözcüklere gelerek bu adları eyleme yani yükleme bağlar ve genellikle eylemin kendine doğru yöneldiğini, yaklaştığını bildirir. “Yaklaşma Durum Eki” eklendiği sözcük ya da sözcük öbeğini cümle ögelerinden dolaylı tümleç ve zarf tümleci yapar. Yönelme hal eki “-a, […]
Belirtme Durum Eki
Belirtme Durum Eki İsmin -i hali, bir ismin doğrudan doğruya etkisi altında olduğunu ifade eden bir hali temsil eder. Belirtme durum ekine yükleme hal ekleri de denir ve aynı zamanda gösterme hal eki olarak da bilinir. Belirtme hal eki, bir ismi fiile bağlayan eklerdir ve ismin geçişli fiillerle ilişkisini belirtirler. […]
Çokluk Eki
Çokluk Eki (Çoğul Eki) İsimlerin çokluk şekillerini yapan işletme ekidir. Bir isim hiç bir ek almadan normal şekliyle tek bir nesneyi karşılar. İsmin tek bir nesneyi karşılayan bu asıl ve normal şekline teklik şekil adı verilir. İsmin karşıladığı nesnenin sayısının birden fazla olduğunu ifade etmek için teklik şeklinde […]
Eşitlik Eki
Eşitlik Ekleri Nelerdir? Dilimizde kelime gruplarında cümlede fiilin nasıl ve ne şekilde olduğunu veya yapıldığını fiilin oluş veya yapılış tarzını ifade etmek için isim eşitlik haline girer. İsim fiilin kendisi gibi kendisine benzer bir şekilde cereyan ettiğini göstermek İçin eşitlik halini alır. Eşitlik hali ise eşittik ekleri ile yapılır. Eşitlik […]
Soru Eki ve Yön Ekleri
Yön Ekleri Türkçede kelime gruplarında ve cümlede fiilin kendi yönünde yapıldığını göstermek İçin isim yön değiştirme haline girer. Bu halin ekleri yön ekleridir. Yön ekleri, eylemlerin cereyan ettiği yönü gösterir. Yön ekleri, aslında, adları fiillere bağlayan eklerdendir. Bulundukları kelime zarf (belirteç) olarak kullanılır. Yön ekleri Türkçede sonradan çekim eki görevinden […]
Çekim Ekleri
Çekim Eki Nedir Bir sözcüğün diğer sözcüklerle olan ilişkisini belirleyen ve onlarla bağlantı kuran eklere “çekim ekleri” denir. Bu ekler, sözcüğün anlamını veya çeşidini değiştirmez; ancak sözcüğün dil bilgisel görevini ve ilişkisini belirler. Çekim eki, dilin yapısal ve gramatik kurallarını yansıtan önemli bir dil bilgisi unsurdur. Sözcüklerin çekim ekleriyle birlikte […]
Sıfat Fiil
Sıfat Fiil (Ortaç Fiil) Nedir Cümlede sıfatmış gibi kullanılan eylem biçimleridir. Eylem kök ya da gövdelerine bazı özel eklerin getirilmesiyle meydana gelen bu sözcüklere sıfat fiil adı verilir. Adlarda olduğu gibi iyelik eki, çokluk eki ve hal (durum) eklerini alabilirler. Sıfat fiiller tümcede sıfat görevinde kullanıldığı gibi ad görevinde de […]
İsim Fiil
İsim Fiiller (Ad Eylemler – Mastarlar) Hakkında Kısaca Özet Bilgi İsim Fiil Nedir Ad-Eylemler (İsim-Fiiller) : Fiil kök veya gövdelerine getirilen “-mak, -mek, -ma, -me, -ış, -iş” ekleriyle türeyen ve fiilin ismi olarak kullanılan kelimelerdir. Aklınızda daha kolay kalması için isim fiil eklerinin kodlaması ma(y)ışmak şeklinde yapabiliriz. -ma, -me ekine örnekler: […]
Fiilimsiler Konu Anlatımı
Fiilimsi Nedir Türkçe’de de yaygın olarak kullanılan bu sözcük türü, eylemin ada dönüşmesiyle oluşur. Ancak biçimsel olarak ad olmasına rağmen “eylem” anlamı devam eder. Fiilimsiler, temelde bir eylemin zarf, ad veya sıfat haline getirilmiş biçimidir. Örneğin, “yürü-” fiili “yürüyüş”, “yürüyen”, “yürüyünce” eylemsi olarak kullanılabilir. Fiilimsilerin diğer bir özelliği, yan tümce […]
Zarf Fiil
Zarf Fiiller (Bağ-Eylemler, Ulaçlar) Zarf fiiller, fiil köklerinden veya gövdelerinden türeyerek üzerine eklendiği fiille yüklem arasında anlam bağlantısı kurup cümlenin ögelerinde ise zarf tümleci (belirteç tamlayıcısı) görevinde kullanılan eylemsilerden biridir. Zarf fiil ekleri eylemlere gelip onlardan “zarf” türettiği için aldığı ek yapım ekidir, sözcüğün kendisi ise türemiş sözcüktür. Ulaç ya […]
Yapısı Bakımından Sözcükler
Yapıları Açısından Kelime Çeşitleri 1. Basit Kelimeler Yapım ekleriyle yeni bir anlam ve görev kazanmamış kelimelere “basit sözcük” denir. Bu tür kelimeler ya kök durumunda ya da köke çekim ekleri ilave edilmiş şekilde bulunurlar. (çekim ekleri ile kastedilen: isim çekim ekleri (hal ekleri, çokluk eki, iyelik veya tamlama […]
Birleşik Fiil Grubu
Birleşik Fiil (Eylem) Grubu Bir hareketi karşılamak maksadıyla isim veya fiile getirilen bir yardımcı fiille kurulan kelime grubudur. Üç tür birleşik fiil vardır: a) Yardımcı Fiillerle Kurulan Birleşik Fiiller 1) Ayrı Yazılanlar Örnekler yardım et arzıendam eylemek namaz kıl spor yap ku ol 2) Bitişik Yazılanlar Örnekler hisset- […]
Ek Kök ve Gövde Kavramları
Biçim (Şekil) Bilgisi İle İlgili Temel Kavramlar Biçim bilgisi kelimelerin oluşumundaki çeşitli değişiklikleri inceler. Bir kelimenin biçim özelliklerini bilmek için kök, gövde ve ek terimlerini bilmemiz gerekir. 1. Sözcük Kökü Kelimenin anlamlı en küçük birimidir. Bir kelime daha küçük anlamlı bir birime ayrılamıyorsa o […]
Yapım Ekleri
Yapım (Türetme) Ekleri Kelimelerin kök ve gövdelerine eklenerek onlardan yeni anlamda kelime türeten eklerdir. Yeni kelimenin anlamı ile kökün anlamı arasında daima bir ilişki söz konusudur. Örneğin; süt-çü. sev-gL kalem-lik. ev-li vb. Yapım ekleri dörde ayrılır: 1) İsimden İsim Türeten Yapım Ekleri yol-cu. kitap-lık. ses-teş. cocuk-lu. ev-siz. kuzu-cuk. […]