EdebiyatFakultesi.Com

(7-1595) Dîvan ve mesnevi şâiri. Bursalı'dır. Asıl adı Mustafa'dır. Medrese Öğrenimi görmüş, devlet memurluğu, kâtiplik, ka­dılık ve müderrislik yapmıştır. Hikâye anlatması ile meşhur olduğu için Sultan III, Murad'ın musahibi olmuştur. Türkçe'­nin yanısıra Arapça ve Farsça da bilir. Âlim bir zâttır. Şiirin yanısıra hat sanatı ile de uğraşan Cinani tarih, kasî-de ve gazel türünde şiirler, mesneviler yazmıştır. Şiirlerin­den mizaha düşkün olduğu anlaşılmaktadır. Hikâye türün­de eser de vermiştir. Eserleri: 1. Dîvan (Elyazması halindedir.), 2. Riyâzü'l-clnân (Azerî İbrahim Çelebi'nin Nakş-ı Hayâl'ine yazdığı na­ziredir. Yazma nüshalarının bolluğu çok okunduğunu gös­teriyor. Mesnevîdir.) 3. Cilâu'l-kulûb (Mesnevidir. Elyazması halindedir. Taşlıcalı Yahya'nın Usul-nâme'sİne naziredir.), 4. Bedâyiü'l-âsâr (Latife ve hikâyeler mecmuası, elyazması halindedir.) DEVAMI...>>

(XVI'ıncı asır) Dîvan ve mesnevi şâiri. Asıl adı Abdülcelil'dir. Babası iran'dan göçerek Bursa'ya yerleşen ve Acem lakabı ile tanı­nan Hamîdî'dır. Bursa'da doğdu. Medrese tahsili gördü. Ga­rip davranışları olduğu, ömrünün son yıllarında şuurunu kaybettiği tezkirelerde kayıtlıdır. Münzevî bir hayat yaşa­mış, Sultan II. Selim devrinde ölmüştür. Kaynaklar onun hamse yazdığını, Iran edebiyatından ter­cüme yaptığını yazarlar. Eserleri:  Dîvan (?, bulunamamıştır), 2. Leylâ vü Mecnun (Mesnevî), 3. Hüsrev ü Şîrîn (Mesnevi), 4. Gül-i Sad-berg (100 gazelden meydana gelmiş eser), 5. Şehname tercümesi (Kayıp). DEVAMI...>>

Dîvan ve mesnevî şâiri, yazar. Amasya'da doğdu. I. Selim devrinde nişancı ve kazasker oldu. Şah İsmail'in esir edilen karısı Taçlı Manim ile evlendirildi. Seferden İstanbul'a dön­düklerinde, Yeniçeriler'in Amasya'daki ayaklanmasında parmağı olduğu gerekçesi İle îdam edildi. Kabri Balat'tadır. Gerek nesir ve gerekse nazımda ustadır. Dîvanı, Münşe-ât't, Heves-nâme ve Fetih-nâme-i İstanbul isimli eserleri vardır. Heves-nâme İstanbul'un meşhur mimarî eserlerini, gezip görülecek yerlerini, günlük hayâtı anlatan önemli bir mesnevî olup 1493 yılında yazılmıştır. Kasideleri ve mensur eserleri daha çok tanınmıştır DEVAMI...>>

Mesnevi şâiri. Doğum ve ölüm tarihleri kesinlikle bilin­mez. XV'inci yüzyılda İstanbul'da yaşadığı, Sultan II. Baye-zid'in himayesinde sarayda yetişerek, sancak beyiliğine ge­tirildiği tahmin ediliyor. Bir süre gözden düşmüş, sarayı terketmiş, Herat'a, Sultan Hüseyin Baykara'nın yanına gitmiş­tir. Burada meşhur şâir Ali Şîr Nevâi ve Molla Câmîı ile ta­nışmıştır. Hüseyin Baykara'nın ricası ile II. Bayezid affet­miş ve liva amirliğine tâyin etmiştir. Dîvanı bulunamamıştır. Yazma mecmualarda rastlanan gazelleri iyi bir şâir olduğunu gösteriyor. İranlı Şâir Nızâmî'-nin hamsesini tercüme ettiği Sehî Tezkiresi'nde kayıtlıdır. Eserleri: 1. Leylâ vü Mecnun (Yazma hâlinde mesnevi), 2. Vekâyi-nâme-i Behiştî veya Târih-i Sultan Cem (Cem Sultan olayı ile ilgilidir, yazma halindedir.) DEVAMI...>>

(1405-?) Mesnevi şâiri. Sultan II. Murad devrinde Anadolu'da ya­şamıştır. Hayâtı hakkında bilgi yoktur. Sultan Murad'a sun­duğu Murad-nâme İsimli eserinden onun devrinin ilimlerini Öğrendiği, çeşitli güzel sanatlara aşina olduğu anlaşılmaktatadır. Murad-nâme 51 bölümden meydana gelen ansiklopedik bir mesnevîdir. Eserin elyazması bir nüshasının varlığı bilin­mektedir. DEVAMI...>>

(?-1785) Mesnevi şâiri. Darende'de doğduğu tahmin edilir. Hayatı hakkında geniş bilgi yoktur. Abdî Paşa'nın iç ağalarından olduğu biliniyor. XI-XII'incı asırlarda, Anadolu'nun fethi sırasında yaratıl-mtş olan dinî-destânî menkıbelerden olan ve Türkler tarafın­dan meydana getirilen Battal Gâzî Destanı, halkımız arasın­da sözlü olarak yüzyıllarca yaşadıktan sonra, Bakâyî tara­fından XVIII'inci asırda manzum olarak yazılmıştır. Bakâyî'-nin mensur eserleri de vardır. Eserleri: 1. Battal-nâme (Mesnevî, 7000 beyit civarında), 2. Kitâb-ı Kerbelâ (Mesnevî, 2500 beyit), 3. Hikâye-i Şirvan Şah (Nazım, nesir karışık), 4, Hârünü'r-reşîd Hikâyesi, DEVAMI...>>

(?-1594) Dîvan ve mesnevî şâiri. İznik'te doğdu. Babasının mesle­ğinden dolayı Macuncu-zâde de derler. Medrese Öğrenimi yaptı. Müderrislik ve kadılık görevlerinde bulunmuştur. Sul­tan III. Murad'ın yakınlarından idi. Eserleri: 1. Dîvan (Yazma halindedir). 2. Gül-ü Bülbül {Mesnevî, yazılış tarihi 1565-1572?), 3. Şâh ve Şemâyil Bânu (Mesnevi). DEVAMI...>>

(1483-26.XII.153O) Şâir, yazar. Fergana'da doğdu. Timur'un torunlarından Ömer Şeyh Mirza'nın oğludur. Annesi Cengiz Han'ın oğlu Çağatay Han'ın torunlarından Yunus Han'ın kızı Kutluğ Ni-gar Hanım'dır. Fergana emîri olan babasının ölümünden sonra tahta geçmiş (1494), uzun mücâdelelerden sonra Ku­zey Hindistan'da bir Türk devleti kurmayı başarmıştır. Ka­bil, Semerkand ve Buhara'yt zaptetti. Dehli.sultanını da ye­nerek sınırlarını Bengal'e kadar genişletti. Ölümünden son­ra yerine oğlu Hümâyûn tahta geçti. Kabil'de öldü. Azimli, mücadeleci ve büyük bir hükümdar olan Babür Şah, Ali Şir Nevai'den sonra yetişen Çağatay (Doğu Türkçesi) şâir ve yazarlarının en meşhurudur. Şairlerin, sanatkârla­rın ve âlimlerin koruyucusu olmuştur. Hayâtının çeşitli saf­halarını şiirlerle anlatmıştır. Gazel, mesnevi, rubai ve tuyug şekilleriyle yazdığı duygulu, renkli şiirlerinde kısmen Nevai etkisi görülür. İran edebiyatını çok iyi bilir. Dîvanında Türk­çe ve Farsça şiirler vardır. Hatıra ... DEVAMI...>>

Dîvan şâiri. Bugün Yunanistan'da bulunan Yenişehir'de doğdu. Asıl adı Hüseyin'dir. Özel öğrenim gördü. Kâtiplik, mahkeme üyeliği yaptı. İstanbul'da öldü. Eyüp Bahariye Dergâhı Mezarlığı'na gömüldü. Türk edebiyatının Batt'ya açıldığı dönemde, XIX'uncu Avnî Yenişehirli asırda, Dîvan şiiri tarzını başarıyla devam ettiren büyük bir şâirdir. Ziya Paşa ve Nâmık Kemâl gibi Tanzimat şâirleri ta­rafından da üstad sayılmıştı. Şiirlerinde Fuzûlî ile Nef'î ve Nailî etkisi görülür. Pekçok şiiri tasavvufî özellikler taşır. Geniş bir kültüre sahip olup; Arapça, Farsça, Rumca ve orta derecede Fransızca bilirdi. Eserleri: 1. Dîvan (1890, noksan bir baskıdır), 2. Âteşkede (Tamamlanmamış bir tasavvufî mesnevîdir), 3. Mesnevi Ter­cümesi (Mensur, 3 cilt bulunabilmiştir), 4. İntak (Rumca'dan tercüme ettiği roman). DEVAMI...>>

NEV'Î-ZÂDE ÂTÂYΠ (1583- 10.1.1635)  40 Dîvan ve mesnevi şâiri. İstanbul'da doğdu. Babası, XVI'-ıncı asrın âlim ve şâirlerinden olan Nev'î'dir. Asıl adı Atâul-lah'tır. Başta babası olmak üzere devrinin ileri gelen bilgin­lerinden ders alarak medreseyi bitirdi (1603). Müderris oldu (1605). Rumeli illerinde kadılık yaptı. Usküp kadısı iken azle­dilince (1634) İstanbul'a döndü ve bir yıl sonra Öldü, Şeyh Vefa Camii Mezarlığı'nda, babasının yanına gömüldü. Atâyî'nm Dîvan'ı da olmakla birlikte asıl şöhretini Ham-se'si ile yapmıştır. Sâde ve akıcı bir dil ile yazılmış olan bu mesnevilerde, Sâkî-nâme dışındakilerde dinî, ahlâkî ve ma­hallî konulardan meydana gelen küçük hikâyeler anlatılır. Hamse'yl meydana getiren bu mesnevilerin içinde İstanbul'a âlt tasvirler İle yerli hayâtı anlatan özellikler bulunur. Bu özelliklerinden dolayı Atâyî'nin eserlerinin mesnevi edebi­yatımız İçinde özel bir yeri vardır. Yazma nüshalarının bollu­ğu ... DEVAMI...>>

(1272-1334) Mesnevi şâiri. Horasan'lı Baba İlyas'ın soyundan, Baba Muhlis'in oğludur. İyi bir tasavvuf kültürüyle yetişmiştir. Türbesi Kırşehir'dedir. Âşık Paşa Türk halkına tasavvufu öğretmek gayesi ile aruz ve hece vezinlerini kullanarak mesnevî ve dörtlük tü­ründe eserler vermiştir. Türkçe'nin gelişmesi ve benimsen­mesinde hizmeti büyük olmuştur. Garipnâme'si 10.000 be­yitten fazladır. Tasavvuf konusunu işleyen on bölümlük bü­yük bir eserdir. Hece ve aruz vezni ile yazdığı manzumelerin­de Yunus Emre'nin etkisi vardır. Eserleri:  1. Garip-nâme (Yazma hâlinde bir mesnevidir), 2. Vasf-ı Hâl-i Herkesi (39 beyitlik mesnevî), 3. Fakr-nâme (160 beyitlik mesnevî), 4. Hikâye (59 beyitlik mesnevî), 5. Kimya Risalesi (Nazım nesir karışık), 6. Şiirler (67 tanedir). [Küçük mesnevileri için bkz. A.S. Levend, Türk Dili araştırmaları Yıl­lığı 1953,1954; Şiirleri için bkz. A. Gölpınarlı, Aşık Paşa'nın Şiirleri, Türkiyat Mecmuası, V, 1935, s. ... DEVAMI...>>