Nevi

Dîvan şâiri. Malkara’da doğdu. Asıl adı Yahya’dır. Pîr Ali’­nin oğludur. İstanbul’da Davutpaşa Medresesi’nde öğrenim gördü. Gelibolu ve İstanbul medreselerinde müderrislik ve II. Murad’ın oğlu Mustafa ile başka şehzadelere hocalık yaptı, istanbul’da öldü. Vefa Camiî bahçesinde gömülüdür. Gazel şairi olmasına rağmen kasideleriyle Önlenmiştir. Şiirlerinden süsten uzak, kolay anlaşılır ve akıcı bir dil kullanmıştır. Nataicu’l Fünun, Hasb-ı […]...

Niyazi

Şâir. Malatya’da doğdu. Tasavvuf eğitimi görmüş, bunun İçin Malatya, Mardin, Bağdat ve Kerbelâ gibi İllerdeki şeyh­lerin yanında bulunmuştur. 1646 yılında İstanbul’a geldi. Halveti tarikatının Mısriyye kolunu kurup Bursa’da şeyh ol­du (1670). Önce Rodos’a (1673), sonra iki defa Limni Adası’na sürüldü (1691,1694). Sürgünde öldü. Tasavvuf edebiyatı şairlerindendir. Aruz vezni ile yazdığı şiirlerde Fuzuli‘nin, hece vezni ile […]...

Neşati

(?-1674) Dîvan şâiri. Edirne’de doğdu. Ağazâde Mehmed Dede’nin dervişidir. Mevlevî tarikatına girmiştir. 1670’de Edirne Mu­radiye Mevlevîhânesi’ne şeyh olmuştur. Edirne’de Ölmüş ve Mevlevihane’nin avlusuna gömülmüştür. Mevlevi şeyhlerinden olan sanatçı Sebk-i Hindi akımının öncülerindedir. En basit duyguyu, düşünceyi ya da hayatı en güzel şekilde sanatlı bir üslupla ve ahenkli olarak anlatabilmiş bir sanatçıdır. Asıl ününü gazelleriyle yakalayan […]...

Nail-i Kadim

(?-1666) Divan edebiyatı şâiri. İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mustafa olan şair, Sebk-i Hindi tarzını benimsemiştir. İmgelerle, sembollerle, hayallerle yüklü bir anlatımı vardır. Anlam tekniğine önem veren şairin gazelleri önemlidir. Nail-i Kadim divanı başlıca eseridir. Dîvân-ı Hümâyun’da kâtiplik yaptı. Mâden kalemi başhalifesi oldu. Hayatının sonlarına doğru Edirne’ye sürüldü. Avus­turya zaferinden sonra (1665) affedildi; İstanbul’a döndü. İs­tanbul’da […]...

Gelibolulu Mustafa Ali

(1451-1600) Tarihçi ve Divan şairlerindendir. Gelibolu’da doğdu. Devrinin tanınmış âlimlerinden ders gördü. Şehzade I. Selim’e, Kıbrıs Fâtihi Lala Mustafa Paşa’ya ve Ferhad Paşa’ya divân kâtipliği, Cidde Emirliği yaptı. Cidde’de öldü. Devrinin başarılı gazel ve kaside şâiridir. Künhü’-ahbar (haberlerin özü) adlı eseri ile meşhur oidu. Manzum ve mensur kırktan fazla eserin sahibidir. Farsça şiirleri de var­dır. […]...

Mehmet Celal

MEHMED CELÂL (1867-26.1. 1912) Şair, yazar. İstanbul’da doğdu. Ferik Hakkı Paşa’nın oğlu­dur. Düzenli bir öğrenim görmedi. Kendi kendini yetiştirdi Memurluk ve öğretmenlik yaptı. İçkiye düşkünlüğü sebe­biyle perişan bir hayat yaşadı. İstanbul’da öldü. Yeni kapı Mevlevîhânesl Mezarlığı’na gömüldü. XIX’uncu asrın şâir ve hikâyecilerlndendir. Türk edebiyatı tarihi üzerinde incelemeler yaptı, gazetelerde makaleler yazdı. Şiir, roman ve hikâye […]...

Manastırlı Rıfat

MANASTIRLI RIFAT (1851-1907) Tiyatro eseri yazarı, Manastır’da doğdu. Reşit Bey’in oğ­ludur. Harbiye’yl bitirdikten sonra (1872) uzun süre subay olarak çalıştı. Osmanlı-Rus Savaşı’na katıldı (1877). Abdülaziz’in tahttan indirilmesine sebep olanlardan sayılarak II. Abdülhamid tarafından Haleb’e sürüldü. Haleb’de öldü. Şiirleri de olmakla beraber gazete yazıları ve tiyatro eser­leri ile tanınır. Tanzimat edebiyatı döneminin en çok oyun yazan […]...

Tahir Kutsi Makal

Yazar. Acıpayam’ın Oğuz köyünde doğdu. Denizli Lisesi İle İstanbul Gazetecilik Okulu’nu bitirdi (1956). Son Havadis ve Ortadoğu gazetelerinde çalıştı. Günümüz yazarlarındandır. Sanat hayatına şiir yazarak başladı. Gazete ve dergilerde çıkan köy yazdan ve röportaj­ları ile tanındı. Makal’ın halk edebiyatı üzerine incelemeleri de vardır. Eserleri: 1. Fakir İşi (1957), 2. İç Göç (1964), 3. Acı Yol […]...

Latifi

(1491-1582) Divân şairi, yazar. Kastamonu’da doğdu. Asıl adı Abdüllatîf’tir. Katip olarak Belgrad’da, İstanbul’da, Rodos’ta, Mı­sır’da çalıştı. Mısır’dan Yemen’e giderken bindiği geminin batması üzerine boğularak ölmüştür. Tezkiretü’ş-şuarâ ( şâirler tezkiresi) adlı eseri ile meş­hur olmuştur. 1543’te yazmaya başladığı bu eseri 1546’da bitirip Kanunî Sultan Süleyman’a sunmuştur. Tezkiresinde giriş bölümünden sonra Mevlana’dan başlayarak büyük so­fi şairleri, sonra […]...

Lamii Çelebi

Şâir, yazar. Bursa’da doğdu. Asıl adı Mahmud’dur. Defter­dar Osman Çelebi’nin oğludur. Muradiye Medresesi’nde okumuş, İslâmî ilimleri öğrenmiştir. Daha sonra Şeyh Seyid Ahmed Buharî’nin dervişi olmuştur. M. Bayezid, Yavuz Sul­tan Selim, Kanunî Sultan Süleyman ve II. Selim dönemlerin­de yaşamış, bu sultanlardan yardım görmüştür. Adı geçen sultanlara eserler ithaf etmiştir. Sultan Selim, şaire 35 akçe yevmiye bağlamış, […]...

Necip Fazıl Kısakürek

Necip Fazıl Kısakürek Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği ve Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi İstanbul’da doğdu. Askerî Deniz Lisesini bitirdi. İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümünde okurken Millî Eğitim Bakanlığınca Paris’e, Sorbonne (Sorbon) Üniversitesine gönderildi. Dönüşünde bir süre memurluk, müfettişlik ve öğretim üyeliği yaptı. Necip Fazıl çeşitli dergilerde çıkan şiirleriyle Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarında tanınmaya başlamıştır. Şiirlerinde halk […]...

Kayıkçı Kul Mustafa

Saz şâiri. Şiirlerinde halk zevkine bağlı kalmış, sade bir dil kullanmıştır. Akıcı bir üslubu vardır. IV. Murat’ın Bağdat kuşatmasında şehit düşen Genç Osman için söylediği destan, en ünlü şiiridir. Sadece hece ölçüsünü kullanmıştır Gençliğinde, Garp Ocakları’nda Murat Reis’in yanında bulunduğu için Kayıkçı lâkabını almıştır. Şiirlerin­de Osmanlı padişahlarından II. Osman ile IV. Murad, Murat Reis ve […]...

Muhtar Korukçu

KORUKÇU, MUHTAR, (1915- ) Hikâye yazarı. Gaziantep’te doğdu. İlköğrenimini Maraş’ta ortaöğrenimini İstanbul’da Feyziâti Özel Lisesi’nde, yük­seköğrenimini de İstanbul Hukuk Faküitesi’nde yaptı. Türk Hava Kurumu Tercüme ve Hukuk Bürosu’nda çalıştı (1937-1939). Ergani, Karlıova, Devrekani ve Mut’ta kaymakamlık, Emniyet Genel Müdürlüğü’nde şube müdürlüğü, PTT Genel Müdürlüğü’nde müşavirlik, TRT’de daire başkanlığı yaptı. Yücel Dergisinde çıkan tenkit, köy notları […]...

Kenan Hulusi Koray

KORAY, KENAN HULUSİ (1906-1943) Hikâye yazarı. İstanbul’da doğdu. İstanbul Erkek Lisesi’nl bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne devam etti. Vakit Gazetesi’nde çalıştı. Aynı gazetenin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Askerlik görevinde iken tifüs hastalığından öldü. Adapazarı’na gömüldü. Yedi Meşaleciler grubundandır. Hikaye, mensur şiir de­nemeleri, tenkitler ve röportajlar yazmıştır. Bu yazılar Milli­yet, Vakit, Resimli Uyanış, Hayat, Muhit, Mektep, […]...

Neyzen Tevfik Kolaylı

NEYZEN TEVFİK KOLAYLI, (1879-1953) Şâir. Bodrum’da doğdu. Öğretmen H. Hasan Efendi’nin oğludur. İlkokulu Bodrum’da okudu. İzmir İdâdîsı’nde öğ­renci iken saraya benzer bir hastalığa tutularak öğrenimini yarıda bıraktı. Ney dersleri aldı. İzmir Mevlevi Dergâhı’nda Eşref, Abdülhâlim Memduh.Tokadteâde Sekip ile tanışarak ” şiire başladı. İstanbul’a gelerek Mehmet Akif’ten Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri aldı, meşhur Bektaşi ve […]...

Koçi Bey

Yazar. Asıl adı Mustafa’dır. Gençliğinde Görice’den İs­tanbul’a getirilmiş, Hasoda’ya alınmış Enderun’da hizmet görmüştür. Sultan IV. Murad devrinde padişah musahibi ol­muş, Sultan İbrahim’in son günlerinde veya IV. Mehmed’in ilk yıllarında emekliye ayrılarak memleketine gitmiştir. Do­ğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor. Koçi Bey önce Sultan IV. Murad’a, sonra I. İbrahim’e sun­duğu Lâyihalar ile tanınır. Sonradan risale haline getirilen […]...

Vasfi Mahir Kocatürk

Şâir ve yazar. (1907-1961) Gümüşhane’de doğdu. Şehit Arif Bey’in oğ­lu. Darüşşafaka Lisesi ile Mülkiye Mektebi’ni bitirdi (1930). Çeşitli illerde edebiyat öğretmenliği, idarecilik, müfettişlik (1948-1950), DP Gümüşhane Milletvekilliği (1950-1954) yap­tı. Gazi Eğitim Enstitüsü’nde öğretmen iken Ankara’da öl­dü. Yedi Meşaleciler edebiyat gurubu üyelerindendir. Önce epik şiirleri ile tanındı. Aşık tarzı edebiyatta yazdığı şiirlerinde kahra­manlık, fedakârlık, milli şuur, […]...

Reşat Nuri Güntekin

  (1889-1956) Hikaye, roman ve oyun yazarı. İstanbul’da doğdu. Askerî Doktor Nuri Bey’in oğludur. İlk öğrenimini Çanakkale’de yaptı. Idâdî’de ve İzmir Fransız Freres’ler Okulu okudu. İstanbul Darülfünun Edebiyat Şûbesi’ni bitirdi. Yurdun çe­şitli yerlerinde, daha çok İstanbul liselerinde öğretmenlik, Millî Eğitim Bakanlığı müfettişliği, Çanakkale milletvekilli­ği (1939-1943), başmüfettişlik (1947) ve Paris Kültür Ataşeli­ği yaptı (1954). Emekliye ayrıldıktan […]...

İslamiyet Etkisindeki Türk Edebiyatı

Türkler İslam diniyle ilk kez 8. yüzyılda tanıştılar. 10.yüzyılda da İslamiyeti kabul ettiler. 8.yüzyıldan 10.yüzyıla kadar yaşanan süreçte göçebe yaşam tarzı yerini giderek yerleşik yaşam biçimi bırakmaya başladı. 10.yüzyılla birlikte Türkler Asya’nın batısına kaydılar ve bu yeni coğrafyada yeni bir ekonomik yapıyla, toplumsal düzenle ve dinsel dünya görü­şüyle karşılaştılar. Geniş halk kitleler İslam dinini kabul […]...

Katibi

(XVII’inci asır) Saz şâiri. XVII’nci asrın İlk yarısında yaşamıştır. Sultan IV. Murad’ın Bağdat Seferi’ne (1638) katıldığı bir şiirinden anlaşılıyor. Evliya Çelebi, onun koyun ticâreti ile geçinen bir âşık olduğunu yazar. Katibi, hem hece vezni, hem de aruz vezni ile başarılı şiirler söylemiş, her iki edebiyatın nazım şekillerini de kullanmıştır. Koşma, semai ve destan türündeki eserlerinin temasını […]...