1960 Sonrası Türk Hikayecileri ve Hikaye Yazarları
1960 Sonrası Hikaye
1960 Sonrası Hikaye: Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların okuyucuya haz verecek şekilde anlatıldığı kısa, edebî yazılara hikâye (öykü) denir. Edebiyatımızda ilk yerli örnekleri Tanzimat Edebiyatı Dönemi’nde verilmeye başlanmıştır. Servetifünun ve Millî Edebiyat Dönemlerinde yeni bir tür olarak ağırlığını hissettirmeye başlar. Türk hikâyeciliği, “Cumhuriyet Dönemi”nde yaşanan toplumsal olaylar, kültürel değişimler gibi nedenlere bağlı olarak farklı tema ve yönelişlerle birlikte hem teknik hem içerik yönünden farklı özellikler gösterir.
1960’lı yıllara gelindiğinde önceki yılların birikimine ve sosyal, siyasi gelişmelere bağlı olarak Türk hikâyeciliğinde önemli gelişmeler görülür. Bu dönemde hikâye türünde eser veren yazar sayısı artar, farklı eğilimleri yansıtan eserler kaleme alınır. Buna bağlı olarak hikâyelerde ele alınan temalar da çeşitlenir.
Bu dönemde Türk hikâyeciliğinde tema ve kurgu bakımından tamamıyla yenilikçi gelişmeler yaşanır. Toplumcu gerçekçi anlayışla işçi, köy, kasaba ve şehirlerde yaşayan insanların sorunları, Almanya’ya işçi göçü gibi konular işlenir. Bu toplumsal konuların yanı sıra bireyin iç dünyasını esas alan eserler de verilmeye devam eder.
1960 sonrası Türk hikâyeciliğinde varoluşçuluk akımı etkili olur. Toplumun farklı kesimlerini temsil eden kişiler üzerinde durularak daha çok bireyin çevresiyle ve toplumla olan uyumsuzluğu, bu uyumsuzluğun neden olduğu yabancılaşma ve yalnızlık duygusu üzerinde durulur.
1960 Sonrası Türk hikayecilerden bazıları şunlardır: Mehmet Seyda, Leylâ Erbil, Sevgi Soysal, Sevim Burak, Füruzan, Tomris Uyar, Sevinç Çokum, Nedim Gürsel, Rasim Özdenören…
1960 Sonrası Türk Hikayeciliğinin Özellikleri Nelerdir
Türk edebiyatında önemli bir dönüm noktasıdır ve Türk hikayeciliğinin yeni bir evresinin başlangıcını işaret eder. Bu dönemde Türk hikayeciliği, edebiyatımızda özellikle şu özellikleri taşır:
- 1960 Sonrası Türk Hikayesi, toplumsal gerçekçilik akımının etkisi altında gelişmiştir. Bu nedenle hikayelerde, toplumsal sorunlar, siyasal ve ekonomik yapıda meydana gelen değişimler, bireyin ve toplumun içinde bulunduğu zorluklar gibi konular işlenir.
- Hikayelerde anlatım biçimi daha içten ve kişisel bir hal almıştır. Anlatıcıların dilinde halkın konuşma diline daha yakın bir dil kullanımı görülür. Hikayelerde sıkça yer alan monologlar, karakterlerin iç dünyalarını yansıtır.
- Bu dönemde hikayelerde bireysel duygulara ve bireysel deneyimlere daha fazla yer verilir. Karakterlerin iç dünyaları, ruhsal çatışmaları, kendini tanıma süreci gibi konular sıkça işlenir.
- Hikayelerde somut ve açıklayıcı anlatımdan ziyade soyutlama ve sembolizm daha fazla kullanılır. Bu sayede okuyuculara, düşündürücü ve hayal gücünü harekete geçiren eserler sunulur.
- Bu dönemde hikayelerde, daha önce işlenmemiş konulara yer verilir. Özellikle kadınların sosyal ve kültürel hayatta yaşadığı zorluklar, cinsiyet rolleri, aile yapıları gibi konuların ele alındığı hikayeler sıkça karşımıza çıkar.
- Hikayelerde yeni teknikler kullanılmaya başlanmıştır. Bunların başında iç monolog, zaman atlamaları, anlatıcı bakış açısı değişimleri, kurgusal öğelerin kullanımı gibi teknikler gelir.
1970’li Yıllarda Hikaye (Öykü) Hakkında Kısaca Özet Bilgi
1970’li yıllarda ise dönemin önemli siyasi ve toplumsal olayları Türk hikâyeciliği üzerinde etkili olur. Yazarlar estetik kaygılardan uzaklaşarak ideolojilerini ön plana çıkaran eserler verirler. Hikâyelerde daha çok siyasi, toplumsal ve günlük konular ele alınır.
Türk hikâyeciliği, yeni hikâyecilerin ve usta yazarların kaleme aldığı yeni eserlerle çeşitlenir, zenginleşir. Bu dönemde Adalet Ağaoğlu, Tomris Uyar, Füruzan gibi yazarlar toplumcu gerçekçilik anlayışıyla hikâyeler yazarken Mustafa Kutlu, Sevinç Çokum, Rasim Özdenören gibi hikaye yazarları, dinî ve millî duyarlılıkları yansıtan hikâyeler kaleme alırlar.
1980’li Yıllarda Hikaye (Öykü) Kısa Özet
1980’li yılların başında Türkiye’de yaşanan önemli siyasi ve toplumsal olaylar edebiyat dünyasını derinden etkiler, sanatçılar yeni arayışlara girer. Bu arayışlar sonucunda dönemin sanatçıları; toplumsal sorunlardan uzaklaşırlar. Bireyin kendi içindeki gerçekleri daha fazla öne çıkararak bireysel temaları ele alırlar.
Yeni anlatım imkânlarını kullanarak hikâyelerinde farklı kurgu tekniklerini denerler. Yeni ve farklı bir hikâye dili oluşturarak gözleme dayalı bir olayı ve durumu anlatmak yerine şiirsel, bölük pörçük, denemeyi andıran hikâyeler kaleme alırlar. Bu hikâyelerde kendini merkeze yerleştiren yazar; dünyayı, çevreyi kendine göre yorumlar.
1980’den önceki kuşaklardan gelen hikâye yazarlarının yanı sıra Murathan Mungan, Cemil Kavukçu, Ayfer Tunç, Murat Gülsoy, Murat Yalçın, Nalan Barbarosoğlu, Özcan Karabulut, Müge İplikçi, Nazan Bekiroğlu gibi yeni yazarlar da dil ve anlatım biçimi, konu ve kurgu bakımından özgün eserler verirler.
Genel