Gazel Nedir ? “Gazel” sözcüğü, genel anlamıyla, insanlar arasında iletişim kurarak birbirleriyle konuşmak anlamını taşır. Ancak, edebiyat terimi olan “gazel” terimi ele alındığında,  özellikle kadınlara yönelik aşk dolu sözler içeren şiirler için kullanılır. Lirik konuların işlendiği şiirlerde ise, özellikle “aşk”, “şarap” ve “sevgili” gibi temaların işlendiği şiirler için “gazel” terimi […]

Mesnevi Nedir ? Kısaca Özet Bilgi Divan şiiri denildiğinde akla gelen önemli nazım şekillerinden biri de mesnevilerdir. Mesnevi nazım biçiminde her beyit, kendisinden önceki beyitle uyaklı ve aruz ölçüsünün kısa kalıplarından biriyle yazılır. Mesnevi oluşturan beyit sayısı birkaç taneyle başlayıp, birkaç bine kadar çıkabilir. Bu nedenle, mesneviler divan edebiyatının hikaye […]

Kaside Nedir Kaside adı verilen nazım biçimi, genellikle din ve devlet adamların methetmek “kastıyla” şairler tarafından kaleme alınır.  Kaside nazım biçimi başlangıçta Araplar tarafından geliştirilmiş, klasik Arap şiirinin en yüce örneği olarak bilinir. Arap edebiyatında, kasideler genellikle birkaç bölüme ayrılarak yazılırdı. Herhangi bir kasıt ya da maksat güdülerek kaleme alınan […]

Nesir ile ilgili sıkça sorulan sorular: Nazım nesir karışık ne demek: Nazım şiir demektir. Divan edebiyatında Nesir ise düzyazı demektir. Bazı eserler vardır ki başlangıcında bir hikaye düzyazı biçiminde anlatılır ve aralarda o hikayenin kahramanlarının okuduğu şiirler de yer alabilir. İşte bu durum Halk Hikayelerinin özellikleriden biridir. Aklımıza Dede Korkut […]

Divan Edebiyatı Nedir Kısa ve Öz Bilgi Divan Edebiyatı, Osmanlı İmparatorluğu’nda 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar devam eden, teorisini ve estetik temelini İslam medeniyetinden alan edebi bir dönemin adıdır. Bu edebi dönemin temel kaynağı İran ve Arap edebiyatıdır. Divan Edebiyatı, şiirlerin Divan adı verilen defterlere yazılması nedeniyle bu ismi almıştır. […]

Divan Edebiyatı Şiiri Temsilcileri ve Eserlerinin Listesi 13. Asır Şairleri ve Eserleri Yunus Emre: Türkçe Dîvân Risâletü’n-Nushiyye Hacı Bektaş-ı Velî: Makâlât Velâyetnâme Kitâbü’l-Fevâ’id Fâtihâ Sûresi Tefsîri Şathiyye Nasîhatler Şerh-i Besmele Makâlât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye Mevlânâ: Mesnevî-i Ma‘neviye (25.700 beyit) Dîvân-ı Kebîr (=Dîvân-ı Şems =Dîvân-ı Şems-i Tebrîzî) (50.000 beyit) Rubâîler […]

Dörder dizelik bentlerle kurulur. Murabba‘da bent sayısı üç ile yedi arasında değişir. Uyak düzeni (aaaa/ bbba/ ccca…) biçimindedir. Halk edebiyatının etkisiyle geliştirilmiştir. Konu sınırı yoktur. Dörtlüklerden oluşan nazım şeklidir. Bent sayısı 4-7 arasındadır. Kafiye düzeni (aaaa, bbba, ccca…) şeklindedir. Murabbalar övgü, yergi, dinî ve öğretici konularla manzum mektuplarda tercih edilen […]

Tarihin ilk devirlerinden MS VI. yüzyıla kadar olan bölümü sözlü edebiyat dönemini kapsar. Sözlü edebiyat ürünleri dini törenlerden doğmuştur. İslamiyet öncesi Türk şiiri hece ölçüsüyle yazılmıştır. Daha çok yedili, sekizli, on ikili ölçüler kullanılmıştır. Şiirlerde kullanılan dil öz Türkçedir. Kafiye ve redif önemsenmiş daha çok yarım kafiye kullanılmıştır. Şiirlerde nazım […]

Müstezat, Arapça “ziyâde” kökünden “artırılmış, eklenmiş” anlamlarındandır. Nazım şekli olarak müstezat, gazelden türetilmiş bir şekildedir. Bir uzun bir kısa ile kurulu beyitlerden oluşan nazım biçimidir. Bu biçim gazelin özel bir şeklidir. Bir uzun dize bir de kısa di­zeyle kurulur. Kısa dizeye ziyâde denir. Ziyadeler dizeden kabul edilmediği için iki uzun […]

Rubai, İslâmî edebiyata (divan edebiyatına) Farsların kazandırdığı bir nazım biçimidir. Rubai, 4 dizeden oluşan tek bir dörtlüktür. Dize kümelenişi ve uyak şeması şöyledir: aaxa. Rubai’de genellikle felsefî konular işlenmiştir. Genellikle mahlas kullanılmaz. Bir tek düşüncenin en kısa yoldan, en yoğun biçimde anlatılması zorunlu olan rubaide, dizeler ve beyitler arasında ister […]

XIX. yüzyıl sonlarında özellikle Servet-i Fünun şairlerinin geliştirdikleri bir nazım biçimlerinden biridir. Müstezatın daha özgürce kullanılmış biçimidir. Kafiye örgüsünün düzenlenişi de kurala değil, şairin isteğine bağlıdır. Aruz ölçüsünün klasik kalıplarının bozulmasıyla oluşmuş nazım şekillerinden biridir. Serbest müstezatta nazım nesre yaklaştırılmıştır. Fransız edebiyatı şairlerinin özgür biçimde yazdıkları şiirlerden etkilenen Servetifünun şairleri, […]

Biçim ve uyak yönünden terkibibende benzeyen nazım şeklidir. Terkibibentten farkı bendleri birbirine bağlayan vasıta beyitlerinin her bendin sonunda yinelenmesidir. Terciibendlerde genellikle Allah’ın gücü, evrenin sonsuzluğu, doğanın ve yaşamın karşıtlıkları gibi konular işlenir. Bağdatlı Ruhi, Enderunlu Fazıl, Şeyh Galip ve Ziya Paşa,’nın terciibendleri vardır. BAŞKA BİR KAYNAK: Biçim özellikleri yönünden terkib-i […]

Murabbadan doğmuş nazım biçimidir. Divan edebiyatına Türkler kazandırmıştır. Bestelenerek söylenmek için yazılır. Edebiyatımızda daha çok, XVII. yüzyıldan sonra görülür. Her bendin en kuvvetli olması gereken üçüncü mısrasına miyan ya da miyanhane adı verilir. Aşk, sevgili, ayrılık, içki gibi konularda yazılır. Türk edebiyatında şarkının en güzel örneklerini Nedim vermiştir. Bu tür […]

Türk divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı nazım biçimidir. Tuyug da rubai gibi dört dizeden oluşan tek bir dörtlüktür. Dize kümeleniş ve uyak örgüsü rubaiyle aynıdır, aaxa şeklinde uyaklanır. Tuyug aruz ölçüsünün “failatün / failatün / failün” kalıbıyla yazılır. Edebiyatımızda en çok tuyug yazan şair Kadı Burhanettin’dir.   Türk Edebiyatına Divan edebiyatı […]

Divan Şiirinde meydana gelen değişiklikleri şöyle özetleyebiliriz: Geleneğin başlangıcından beri var olan mahlas geleneği ortadan kalkmamıştır ancak, müstear, çoğunlukla kullanılmaz. Şiirler, bir divana bağlı olmadan gazel, kaside, murabba şeklinde yazılır. Nazım şekillerini isim olarak alan şiirler olduğu gibi tematik yapıyla uyumlu isimlendirme de görülür. Tanzimat Edebiyatı’ın ilk yıllarından Servet-i Fünun […]

Divan Edebiyatı Sanatçı İsimleri 12 ve 13. Yüzyıl Divan Şairleri Balasagunlu Yusuf Has Hâcib, Kaşgarlı Mahmûd, Edîb Ahmed bin Yüknekî, Ahmed Yesevî, Hakîm Süleyman Ata, Nasîrüddîn Berkyaruk, İnbü’l-Kemâl İlyâs bin Ahmed, Hakîm Bereket, Gelibolulu Muhyiddîn, Yunus Emre, Ali, Şeyyâd İsa, Hacı Bektaş-ı Velî, Mevlânâ, Sultan Veled, Hoca Dehhânî, Rabgûzî, Kerderli […]