Al kaşağıyı gir ahıra, yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur). Bir meseleyi halletmek, bir yolsuzluğu soruşturmak, bir haksızlığın önüne geçmek için ne gerekirse yapılıp söylenmelidir. Bu sırada kabahati olan varsın tedirgin olsun, alınıp telâşa kapılsın. Allah bir kapıyı kapatırsa ötekini açar. İşi büsbütün bozulan, bir çıkmaza düşen insan karamsarlığa kapılıp Yüce […]

Akacak kan damarda durmaz. “Takdir, tedbiri bozar” derler. Bir zarara uğramak, önemli bir şeyimizi kaybetmek kaderimizde varsa, ne yaparsak yapalım, ne önlem alırsak alalım bunun önüne geçemeyiz. Bugün ya da yarın, er veya geç olan olacaktır. Ak akçe kara gün içindir. Emek vererek, alın teri dökerek kazandığımız para, sıkıntılı anlarımız […]

Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, olmasa da çulu. Bir kimsenin toplumdaki seçkin yeri ve önemi zengin ya da yoksul hâliyle ölçülemez. Kimi insanlar son derece yoksuldurlar ama kendilerinde bir adamlık vardır. Kimileri de zengindir ama insanlıktan nasiplerini almamışlardır. Dolayısıyla yoksul olmak insanın değerini düşürmez, zengin olmak da değerini […]

19’uncu Yüzyıl’dan 1980’lere kadar Türkiye’de yayınlanan edebiyat dergileri, yayınlanma ve kapanış tarihleriyle yayıncılarının adları: 19’UNCU YÜZYIL: SERVET-İ FÜNUN DERGİSİ 27 Mart 1891-25 Mayıs 1944 2461 sayı MÜTAREKE YILLARI: EDEBİYAT-I UMUMİYE MECMUASI 1916 4 Kasım-1919 8 Mart 110 sayı, Celal Nuri İleri NEDİM 1918 ŞAİR 1919 BÜYÜK MECMUA 1919 DERGAH 16 […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z   ZEYL: Divan edebiyatında bir yapıtı tamamlamak için yazılan bölüme ya da yapıta verilen ad.  Zeyl, bir yapıtın yazarınca yazılabileceği gibi, başka bir […]

Yazı Dili – Konuşma Dili: Yazı dili, bir ülkede konuşulan  şive ya da ağızlar içinden  yaygınlaşıp egemen olan ortak dilin yazışmalarda kullanılması, bilim ve sanat yapıtlarının bu ortak dille yazılması sonucu ortaya çıkan yazılı dildir. Günümüz Türkçesinde İstanbul ağzına dayanan yazılı dil hem ortak dildir, hem de Türk yazı ve […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z     Varuşçuluk: İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Fransız yazar J. P. Sartre’ın kurucusu ve kuramcısı olduğu edebiyat ve felsefe akımı. Varsağı: Koşma türünün […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z   Üç Birlik Kuralı: Trajedi’nin oluşmasını sağlayan kurallara verilen addır. Yer, zaman ve konu birliğini içerir.    Ünlem: Söyleyenin duygusal tepkisini dile getiren; […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z   Ulama: Bir sözcüğün son sesiyle onun ardından gelen sözcüğün önsesinin kaynaşmasına yol açan birleştirme.    Uyak: Sözcük ve eklerin son heceleri ya […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z   TA’KİD İfadeye açıklık getirememe, anlatamama halidir. İkiye ayrılır. 1. Lafzi ta’kid: Bir cümlede kelimelerin yerli yerine kullanılmamasından doğar. Örnek: Ben fakîrî etme […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z   ŞAHESER Nesilden nesile geçen, benzeri yazılamayan yüksek değerdeki edebi eser. Şaheserlerin başlıca özellikleri şöyle sıralanır: Zengin bir kültür birikimi sonucu yazılır, her […]

SADR Bir beyitte birinci mısranın ilk parçası ile nesirde cümlenin ilk parçası. SAGU İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ölen kimselerin arkasından söylenen şiirler. Sevilen, sayılan özellikle gösterdiği kahramanlıklarla tanınmış kimselerin ölümü üzerine ozanlar tarafından, yuğ adı verilen cenaze törenlerinde okunur, ölen kişinin yiğitliği, iyiliği, cömertliği, faziletleri dile getirilirdi. SAKİNAME Sakiye (içki […]

RAKTA Arap harflerine göre bir harfi noktalı, bir harfi noktasız kelimeleri kullanarak şiir yazma. REKÂKET Kelime veya cümlelerin düzensiz sıralanmasından ileri gelen okumayı zorlaştırıcı durum. Divan edebiyatında yazıda kusur sayılırdı. RİKKAT Anlatımda söylenişleri kulakta ince, hafif, hoş etki bırakan sözcüklerin kullanılması. Sanatçı sevgi, şefkat, muhabbet, güzellik gibi konuları anlatırkenn sözcükleri […]

 A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z   PARAGRAF Bir fikrin işlendiği yazı bölümü. Bir veya birkaç cümleden meydana gelebilir. Satırbaşı yapılmış her bölüm bir paragraftır. PASTORAL Çoban ve kır […]