Osmanlı Devletinin Son Dönemlerindeki Fikir Akımları Osmanlıcılık Fikir Akımı Osmanlıcılık akımına göre imparatorluğun içerisinde bulunan tüm halklar; din, dil, ırk farkı gözetmeksizin tam anlamıyla eşit kabul edilmelidir. 1912 yılında hüsranla sonuçlanan Balkan Savaşları sonunda Osmanlıcılık fikrinin etkili olmadığı anlaşılmış, Fransız İhtilali’nin tesiri sonucu milliyetçilik fikri, çeşitli milletlerden oluşan ve bir […]
Kategori: Edebiyat
Cahit Sıtkı Tarancı
Cahit Sıtkı Tarancı Kimdir Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1910-1956) Şiirde sözcüklerin sıralanışına, sese önem veren sanatçı, biçim ve ölçü konusunda sürekli arayış içerisinde olmuş, hem hece ölçüsüyle hem de serbest ölçüyle (Garip akımının etkisinde) şiirler yazmıştır. Deyimleri, tekerlemeleri, halk kültüründen gelen öğeleri şiirlerinde başarıyla ele […]
Ziya Gökalp
Türk Sosyoloğu Ziya Gökalp Kimdir Hayatı Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi Milli Edebiyat hareketinin kurulması ve gelişmesinde önemli rol oynar. İlk Türk sosyologudur. Sanatı, özellikle de şiiri düşüncelerini yaymak için bir araç olarak kullanmıştır. Bu yüzden şiirlerinde düşüncelerini dile getirmiştir. Edebiyatı şuur ve şiir devri olmak üzere iki bölüme ayırır, […]
Ömer Seyfettin
Milli Edebiyat Sanatçısı Ömer Seyfettin Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Hakkında Geniş Detaylı Bilgi (1901-1962) Ömer Seyfettin, hikâye, şiir, deneme gibi türlerde de eser vermiş olmakla beraber, Yeni Türk Edebiyatının klasik hikâye (Maupassant) tarzında en başarılı örneklerini yazmış olan sanatçılardan biridir. Temel amacı edebiyat dili ile konuşulan dilin yakınlaşması ve sade […]
Hazırlıksız Konuşma
HAZIRLIKSIZ KONUŞMA NASIL YAPILIR Günümüz yaşamında iletişim olanaklarımız ve süresi giderek artmaktadır. Bu nedenle sağlıklı bir iletişim sağlamamız için hazırlıksız konuşma yapmak bu süreçte önem kazanmaktadır. Hazırlıksız konuşma; bireyin terbiye, görgü, bilgi, dünya görüşü, ahlak, kelime hâzinesi, sosyal çevre gibi birçok niteliği hakkında karşısındaki muhatabına ipuçları veren bir süreçtir. Bu […]
Nazım Hikmet RAN
Nazım Hikmet RAN Kimdir Hayatı Edebi Kişiliği Kısaca Eserleri Şiirleri (1901-1963) Cumhuriyet Dönemi toplumcu eğilimin öncüsü olan bir sanatçıdır. Türk şiirine serbest vezni getirmiş, poetik biçimler ve edebî şekiller açısından şiiri geliştirmiştir, ilk şiirlerini hecevezniyleyazmıştır. Türkçenin zengin ses sisteminden, uyumlarından yararlanmıştır. Şiirleri elliyi aşkın dile çevrilmiştir. Şiirlerinde yaşam, ölüm, adalet, […]
Servetifünun Edebiyatı Dönemi Şiiri
Servet-i Fünun Edebiyatı (Edebiyat-ı cedide) Dönemi Şiiri Bu dönemin şairleri nazım birimi olarak dizeyi seçmişler, anlamca yedi sekiz cümlede tamamlanan uzun cümleler kullanmışlardır. Bu özellik, şiirin düz yazıya yaklaşması sonucunu doğurmuştur. Aruz ölçüsü kullanılmış ve Türkçeye başarı ile uygulanmıştır. Sadece Tevfik Fikret, yazdığı çocuk şiirlerinde heceyi kullanmıştır. (Şermin) Divan edebiyatı […]
Edebiyat-ı Cedide’nin (Servet-i Fünun Edebiyatı) Oluşumu
Edebiyat-ı Cedide’nin (Servet-i Fünun Edebiyatı) Oluşumu 1896’ya gelindiğinde I. ve II. Tanzimat sanatçılarından bir kısmı ölmüş, bir kısmı da baskılardan dolayı kabuğuna çekilmiştir. Bu sebeplerden ötürü bir edebiyat boşluğu doğmuştur. Recaizade Mahmut Ekrem, edebiyat dünyasındaki bu boşluğu doldurmak için genç yazarları Ahmet İhsan Tokgöz’ün satın aldığı Servetifünun dergisi etrafında toplayarak […]
Alışılmamış Bağdaştırma
ALIŞILMAMIŞ BAĞDAŞTIRMA (ANLAMSAL SAPMA) Anlam belirleyicileri, anlam ayırıcıları uyum bulunmayan birleştirmelerdir. Örneğin körpe merdiven, dilsiz hayaller, korkunç kıyafet… Dilsiz insan alışılmış bağdaştırma iken dilsiz hayaller alışılmamış bağdaştırmadır. Alışılmamış bağdaştırma, sözcüklerin anlamsal belirleyicileri ve anlam ayırıcıları yönlerinden alışılmışın dışında, çoğunlukla okuru şaşırtacak ve ilk anda yadırgatacak şekilde bağdaştırılmasıdır. Özellikle İkinci Yeni […]
Şiir
Duygu, düşünce ve hayallerin genellikle imge ve ahenk unsurları kullanılarak dizeler hâlinde anlatıldığı edebî türe şiir denir. Şiir ile Manzume farkı Şiir ile manzume sık sık birbiriyle karıştırılmaktadır. Manzume, “ölçülü düzenlenmiş söz” demektir. Biçim bakımından şiire benzer ama tema ve temayı işleyiş bakımından şiirden farklıdır. Manzumeler; Ölçülü ve uyaklı manzum […]
Metinlerarası İlişki Kuramı
Metinlerarası İlişki Kuramı Teorisi Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi Bir edebî metin, kendisinden evvelki eserlerden izler taşır; başka edebî eserlerden ve edebi türlerden etkilenir; başka sanat dallarının tesirlerini yaşatır ve bir edebî metin, herhangi bir başka metnin herhangi bir yönünü, kendi orijinal bütünlüğü içinde saklar. Özellikle epigrafları, tarihî bilgileri, spot […]
Yeniden Eleştiricilik Kuramı
Yeniden Eleştiricilik Kuramı Teorisi Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi ( New-Critisizm) 1930-1950 yılları arasında Amerika’da ve İngiltere’de etkili olan bu anlayış, T. S. Eliot, I. A. Richards gibi eleştirmenlerin estetik tenkit görüşünden etkilenerek ortaya çıkmıştır. Eliot ve Richards gibi yazarlar, edebî eseri estetik bir gerçeklik olarak kabul etmişlerdir. Bu anlayış aynı […]
İstatistik Metot Eleştiri Kuramı
İstatistik Metot Eleştiri Kuramı Teorisi Hakkında Kısaca Özet Bilgi Bütün bilim ve sanat dallarında etkilerini gördüğümüz istatistik metot kuramı, edebî metnin ve edebiyatla ilgili her bilginin incelenmesinde zaman zaman karşılaşılan bir dizi teklif ihtiva eder. Özellikle “veri”lerin fazla olduğu durumlarda verilerin birbiri ile ilgilerinin incelendiği araştırmalar, istatistik metodun tekniklerini kullanmayı […]
Şiir Dili, İmge ve Çağrışım
Şiir Dili Nedir? Şiirde günlük hayattakinden farklı bir dil vardır. Şair, dış dünyadan aldığı malzemeyi, ona duygu ve düşüncelerini de katarak mecaz, teşbih, istiare, kinaye, tezat vb. yollarla olduğundan çok daha farklı aktarır. Şiir dili denen bu yeni dil, büyük oranda imge, çağrışım ve söz sanatlarına dayanılarak kurulur. İmge Nedir […]
Edebiyat ve Felsefe İlişkisi Hakkında Bilgi
EDEBİYAT FELSEFE İLİŞKİSİ Edebiyatın birçok alanla ilişkisi olmakla birlikte, en etkin ve iç içe geçmiş ilişkisi de felsefe iledir. Felsefe ve edebiyat ilişkisi iki açıdan değerlendirilebilir. Birincisi, felsefeden edebiyata doğru olan etki, diğeri de edebiyat eserlerinin felsefeye olan etkisidir. Kimi felsefecilerin edebiyat eserlerinden etkilendikleri bilinmektedir. Bununla birlikte, felsefe edebiyat arasındaki […]
İzlenimci Eleştiri Kuramı
İzlenimci Eleştiri Kuramı Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi Eseri, sanat eserine muhatap olan insanın içinde bulunduğu şartlara göre algılayabildiğim, bu şartın anlık izlenimlere dayalı olduğunu savunan görüştür. En önemli temsilcisi Anatol France’tır. Bir edebî eser ancak okuyucunun izlenimi noktasında değerlendirilir. Eser ne anlatırsa anlatsın okuyucuda kalanlar, kendi intibaları olacaktır. Bu […]
1980 Sonrası Türk Şiiri
1980 Sonrası Türk Şiiri Hakkında Kısa Bilgi Cumhuriyet Dönemi şiirinde 1980 yılından itibaren ülkede gelişen siyasal, sosyal ve ekonomik koşulların etkisiyle bir topluluk oluşturmadan ya da ortak bir anlayış etrafında bir araya gelmeden de şairlerin bireysel şiir çalışmaları devam eder. Birçok edebî dergi çıkarılır, sanatçılar da eserlerini bu dergilerde yayımlarlar. […]
1960 Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir
Cumhuriyet Dönemi şiirinde 1940’lı yıllardan itibaren Nâzım Hikmet’ten etkilenen ve onun temsil ettiği siyasal hareket içinde yer alan toplumcu gerçekçilik çizgisinde çok sayıda şair tarafından birçok şiir yazılmıştır. Bunlar arasında Attilâ İlhan, Ahmet Arif, Enver Gökçe, Cahit Irgat, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Can Yücel, Rıfat İlgaz, Suat Taşer, Ömer Faruk Toprak, […]
Psikanaliz Eleştiri Kuramı
Psikanaliz Eleştiri Kuramı Nedir? Psikanaliz Hakkında Kısaca Özet Bilgi Psychoanalysis, başlangıçta tıbbın, özellikle psikiyatrinin bir metodu iken bazı davranış örüntülerini ve kişilik sapmalarını edebî metin yoluyla incelemeyi amaç edinmiş ve bu amacı sebebiyle edebiyatın alanına girmiş bir sistemdir. Psikanaliz kurucusu Sigmund Freud’dur (1856-1939). Meselenin tıbbi yanı, hâliyle önemlidir ama edebiyat […]
Serbest Ölçü
Serbest Vezin Nedir? Serbest Ölçü Hakkında Kısaca Özet Bilgi Vezni ve kafiyesi serbest olan, önceden belirlenmiş bir kalıbı olmayan serbest nazım şiirleridir. Tanzimat’tan sonra seyrekçe ve yirminci asırdan itibaren sıkça görmeye başladığımız serbest şiirler, vezin ve kafiye bağlarından kurtulan şiir örnekleridir. Batı edebiyatından aldığımız serbest vezin uygulaması, Türk edebiyatında aruz […]