Doğu Türkçesi (Hakaniye Lehçesi - Türkçesi)
Cengiz Han’ın 1227 yılında ölümünden sonra, İmparatorluk dört oğlu arasında taksim edilmiştir. Bu taksimde ikinci oğlu Çağatay’a Türkistan toprakları düşmüştür. Önceleri merkezî otoriteye önem verilmesine rağmen ilk nesilden sonra Cengiz topraklarında bağımsız devletler oluşmaya başlamıştır. Bunlardan biri de, Çağatay’ın torunu Kara Hülagü’nün (1242-1246) kurduğu Çağatay Hanlığı’dır.
Çağatay hanlığı Türklerin en yoğun olduğu bölgede olmasından dolayı 14. yüzyılın başlarından itibaren Türkleşme ve İslamlaşma sürecine girmiştir. Çağatay Hanı Tuğluk Timur’un (1360-1363) ölümünden sonra iyice zayıflayan devlet, ......
Eski Anadolu Türkçesi Hakkında Kısaca Özet Bilgi
Eski Anadolu Türkçesi (EAT), Türk dili tarihinde önemli bir yere sahip olan bir dönemdir. Bu dönem, 13. yüzyıldan 16. yüzyıl sonlarına kadar Türk dili üzerindeki en etkili dönemlerden biridir. Eski Anadolu Türkçesi, Türk dilinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır ve bugün Türk dili üzerindeki etkisi hala devam etmektedir.
Eski Anadolu Türkçesi, 13. yüzyılın ortalarından itibaren Anadolu'da kullanılmaya başlanmıştır. Bu dönemde Anadolu, Anadolu Selçuklu Devletinin kontrolü altındaydı ve bu nedenle Türkçe, resmi dil olarak kabul edilmiştir. ......
Dillerin (Konuşmanın) Doğuşu
Dil, insanların iletişim kurmak için kullandığı bir araçtır. Dillerin doğuşu, insanlığın tarihi kadar eski bir konudur. Ancak, bu konuda net bir tarih vermek zordur, çünkü dilin ortaya çıkışı ve evrimi, araştırmacılar tarafından hala tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, dilbilimciler, dilin evriminin, insan türünün gelişimiyle yakından ilişkili olduğunu ve insanların toplumsal ve kültürel gelişimlerinin bir sonucu olduğunu düşünmektedir.
Dilin ortaya çıkışı konusunda çeşitli teoriler vardır. Bunlardan biri, dilin doğal bir oluşum olduğu teorisidir. Bu teoriye göre, insanlar iletişim kurmak için kendi ......
Türkçe'nin Tarih İçindeki Dönemleri
Türk dili üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda belirlenmiş ve dilin evrimi ve gelişimi hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlamıştır. Türk dili, tarihi süreç içinde birçok değişim ve dönüşüm geçirmiştir ve bu dönemler çeşitli özellikleriyle kendini göstermektedir.
1. Altay Dil Birliği Dönemi: ( Ana Altayca Dönemi: MÖ. 5. Yüzyıl)
Altay dil ailesi içinde yer alan Türk dilinin ve diğer akraba dillerin (Moğolca, Tunguzca, Korece, Japonca) bağımsız birer dil olarak henüz teşekkül etmediği dönemdir. Bu dönemle ilgili bilinenler oldukça sınırlıdır. ......
Yapılarına Göre Diller
Dilbilimde, dillerin yapısal özelliklerine göre çeşitleri sınıflandırılabilir. Bu yapısal özellikler, bir dilin sesbilgisi, biçimbilgisi ve sözdizimini içerir.
İzole diller: İzole diller, diğer dillerle dil ailesi veya ortak bir kök paylaşmayan ve başka dillerle doğrudan ilişkisi olmayan dillerdir. Bu nedenle, dilbilimciler tarafından izole olarak sınıflandırılırlar. Örnek olarak, Baskça, Kafkas dilleri ve Eskimo-Aleut dilleri verilebilir.
Aglutinasyonel diller: Aglutinasyonel diller, sözcüklerin kelime köklerinin etrafına eklerin eklenmesiyle oluşur. Bu ekler, kelimenin anlamını belirli bir şekilde değiştirir. Türkçe, Japonca ve Korece gibi diller ......
Köktürkçe (Göktürkçe) Ortaya Çıkışı Tarihi
Göktürkçe, Türk dillerinin en eski yazılı örneği olarak bilinir ve 8. yüzyılda Orta Asya'da Göktürk Kağanlığı döneminde kullanılmıştır. Göktürkçe, Türk tarihindeki önemi ve etkisi nedeniyle Türk dili ve kültürü için önemli bir kaynaktır. İşte Göktürkçe'nin ortaya çıkışı hakkında detaylı bilgi:
Göktürkler ve Kağanlık Dönemi
Göktürkler, Türk boylarından biridir ve Orta Asya'da 6. yüzyılda kurulan bir devlet olan Göktürk Kağanlığı'nı yönettiler. Göktürkler, 552 yılında kurulan bu devletle birlikte birçok Türk boyunu da bir araya getirdi ve böylece Türk tarihinde ......
Dil Bilgisinin Alt Bilim Dalları ve Bölümleri
Dilbilim, dilin yapısını, kullanımını ve kökenini inceleyen bir disiplindir. Dilbilim, alt alanları olan birçok farklı alt disipline ayrılır. Dil bilgisinin alt bilim dallarından bazıları şunlardır:
Sözdizim: Dilin yapısını inceleyen bir alt disiplindir. Sözdizim, sözcüklerin bir araya gelerek cümleleri oluşturduğu şekildeki yapısal ilişkileri inceler.
Morfoloji: Dilin sözcük yapılarını inceleyen bir alt disiplindir. Morfoloji, sözcüklerin yapısını ve oluşumunu, sözcük köklerinin ve eklerinin kullanımını ve kelime türlerini (isim, sıfat, fiil vb.) inceler.
Fonetik: Dilin seslerini inceleyen bir ......
Dil nedir? Dilin Tanımı Hakkında Geniş Detaylı Bilgi
Dil, insanların isteklerini ve dertlerini anlatmak için kullandıkları işaretler sistemidir. İnsanların anlaşmasını sağlayan dilin, bir geniş bir de dar anlamı vardır. Geniş anlamıyla dil insanların anlaşmasını çeşitli yönlerle sağlayan bir sistemdir. Dış yön ve iç yön gibidir dil. Dış yönü; koklanan işitilen, bilinen, anlaşılan sistemdir. İç anlamıyla ise anladıklarımız, mana çıkardıklarımızdır. Dil, insanlara ve insanlığa özgü bir araçtır. Maksadı anlatmaya yarar. İşitme ve görme ve bunlara sıkı sıkıya bağlı bir ......
Dil Ailelerine Göre Dillerin Sınıflandırılması:
Aralarındaki ilgilere göre yeryüzündeki belli başlı dünya dil aileleri şunlardır:
1) Hint Avrupa Dilleri Ailesi
Hint-Avrupa dilleri: Dünyada en çok konuşulan dil ailesidir. Ve yüzlerce şivesi ve gurubu vardır. Üç milyara yakın insan bu dili ailesinde anlaşmayı sağlamaktadırlar. Günümüz dünyasında en çok konuşulan 20 dilin 12 tanesi bu dil ailesinin içinde yer almaktdır. Urduca, Pencapca, Almanca, Fransızca, İngilizce, Portekizce, Rusça, Bengalce, Hintçe, İspanyolca, İtalyanca...
2) Hami-Sami Dilleri Ailesi
Orta Doğu’da yaygın kullanılan bir dil ailesidir. Arapça, İbranice, Aramice, Habeşçe..
3) Kafkas ......
Anadolu Türkler tarafından fethedildikten sonra bir bilim merkezi haline gelmeye başlamıştır. Moğol istilasından kaçan şeyh ve dervişlerin Anadolu’ya gelmeleri de tasavvuf akımının burada kökleşmesini sağlamıştır. Bu dönemde Türk dili sadece hakin ve ordunun dili olmaktan çıkmış, resmi dil ve edebi dil konumuna yükselmiş, 1453 yılında İstanbul’un fethedilmesiyle birlikte XV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren gelişmeye başlayan klasik Türk edebiyatının temelleri atılmıştır.
Batı lehçesi (Oğuzca) Göktürkçenin devamıdır. Oğuzlar. II.yüzyılda Karahanlıiarın egemenliğinden kurtularak Selçuklu İmparatorluğunu kurdular. 14 Yüzyıldan sonra Oğuz Lehçesi, Azeri ve Anadolu ......
Ön Türkçe Dönemi Hakkında Kısaca Özet Bilgi
Milattan sonra 8. yüzyılda taşa yazılmış olan Orhun Kitabeleri (Köktürk Yazıtları) Türk dilinin ilk yazılı metinleridir. İlk metinler olması sebebiyle bu metinlerin diline Eski Türkçe adı verilmektedir. Elbette Türkçenin geçmişi Eski Türkçe dönemiyle sınırlandırılamaz, şüphesiz daha önceki çağlarda da bu dil vardı. Ancak, elimizde daha önceki çağlara ait vesika olmadığı için Eski Türkçeden önceki döneme Ön Türkçe adı verilmektedir. Dolayısıyla Ön Türkçe döneminde Türkler henüz yazıyı kullanmamışlardır. Bunda en büyük etken ise ......
Karahanlı Tarihi Hakkında Kısaca Özet Bilgi
Uygur Devleti’nin yıkılmasından sonra Orta Asya’nın doğusundaki yani Doğu Türkistan'daki boşluk, bu bölgede yaşayan Karluklarla beraber Yağma, Çiğil ve Tohsı gibi Türk boylarının da göç etmelerine neden olmuştur. Göçen bu Türk boyları Tarım Havzası’nın batısına, Kâşgar ve civarına yerleşmişlerdir. Buradaki Türk boylarının dağınıklığı bir süre daha devam etmiştir. 10. yüzyılın başlarına doğru çevresindeki Türk boylarını idaresi altına alarak müstakil bir Türk devleti kuran Karahanlı Türkleri Saltuk Buğra Han’ın 950 tarihinde İslamiyeti kabulüyle ......
Genel Olarak Dilin Türleri ve Alt Birimleri
a- Ana Dili:
İnsanın başlangıçta annesinden ve doğup büyüdüğü aile ve soyca bağlı bulunduğu toplum çevresinden öğrendiği dildir. Bu dil, bir insanın bilinç altına iner ve onun, kişilerle, toplum arasındaki ilişkilerinde en güçlü bağı oluşturur.
b) Ana Dil:
Ses ve şekil yapısı, anlam özellikleri bakımından birbirinden az çok farklılaşmış olan lehçelerin, köken bakımından bilinmeyen bir tarihte birleştikleri ortak dildir. Roman dillerine kaynaklık eden Latince ve Türk Lehçelerine kaynaklık eden ......
Dilim Toplumsal Yaşamımızdaki Yeri ve Önemi
Dil, tek bir insan varlığının çokluğu kadar toplum yaşayışının da ayrılmaz bir parçasıdır, insanlar tek başlarına değil de toplum halinde yaşadıklarında uzun bir zaman içinde o toplumu oluşturan fertlerin ortaklaşa katkıları ile biçimlenir. Bu niteliği ile de sosyal bir varlık durumundadır. Her toplumun kendi özünden gelen bir mayası, kendine has bir yapı ve gelişme düzeni olduğu için, diller de toplumdan topluma değişirler o toplumların kendi niteliklerine uygun bir kalıba girerler. Türkçe ile İngilizce ......
Dil Öğrenimi Nasıl Gerçekleştirilir ?
Dil öğretiminde çocuğun dili, (dil kapasitesi) çıkış noktası olarak alın malıdır. Bu kapasite, çocuğun çevresi, ilgileri, ihtiyaçları ile sınırlıdır. Eğitim bu kapasiteyi geliştirir.
Dil çalışmaları, konuşma, dinlemeyi, dinleme - anlamayı, anlama- öz ve yazıya dönüştürmeyi gerektirir. Dil dersinin bilgi dersi olmadığı, beceri ve alışkanlık dersi olduğu, bu nedenle öğretimin uygulamaya dayanağı unutulmamalıdır.Dil dersinin, bir beceri ve alışkanlık dersi olduğu kadar, çocuğun kişiliğini kurma ve geliştirme dersi olduğu dikkate alınarak, kişiliğin meydana ......
Uygurca (Uygur Türkçesi) Hakkında Kısaca Özet Bilgi
Uygurca genel olarak Köktürkçe'nin devamı olarak görülmekle birlikte aşağıda belirtileceği gibi bazı noktalarda Köktürkçe'den ayrılır.
11. yüzyıla kadar devam etmiştir. Eski Uygurca, Göktürkçeden sonra Uygur Devleti tarafından resmî devlet dili olmuştur. Türkler, özellikle ticari hayatın da etkisiyle eski bir İrani kavim olan Soğdlularla etkileşim içinde olmuşlardır. Soğdlulardan Sami kökenli Soğd alfabesini öğrenen Uygurlar, bu yazının işlek türünden kendileri için yeni bir alfabe geliştirmişlerdir. On sekiz harften oluşan bu alfabe, Türkler tarafından çok ......