Öykü Türleri (Hikaye Çeşitleri)

Öyküler çeşitli açılardan sınıflandırılabilir. Öyküyü oluşturan öğelerin düzenlenişi yönünden öyküler iki türlüdür:

Olay Öyküsü Nedir Kısaca Özet Bilgi

Olay öyküsü, adından da anlaşılacağı gibi, bir olayın etrafında dönen hikayelerdir. Bu tür hikayeler, karakter gelişimi ve duygusal açıdan karmaşık konular yerine, genellikle bir dizi aksiyon, gerilim ve sürprizle okuyucunun dikkatini çeker.

Olay öykülerinde, olayların gelişimi ve sonuçları çok önemlidir. Öykü genellikle bir başlangıç, orta kısım ve sonuç bölümlerinden oluşur. Başlangıç bölümünde, ana karakter ve konu tanıtılır. Orta kısım, karakterin karşılaştığı sorunlar ve olayların gelişimi ile ilgilidir. Sonuç bölümü ise, olayların nasıl sonuçlandığına odaklanır.

Olay öyküleri, gerilim, polisiye, korku, macera gibi türlerde yazılabilir. Bu tür hikayeler, okuyucunun dikkatini çekmek ve heyecanlandırmak için genellikle beklenmedik bir sonla sonuçlanır.

Olay öyküleri, özellikle kısa hikayelerde sıklıkla kullanılır. Bu tür hikayeler, sınırlı sayıda sayfa ve kelime sınırı içinde bir hikaye anlatmak için kullanılabilir. Olay öyküleri, yazarların genellikle okuyucunun ilgisini çekmek için çok hızlı bir tempoda hareket ettiği için, okuyucuyu hikayenin içine çekmek için etkili bir yoldur.

Olay öyküleri, bazen “çizgi roman” tarzı olarak da adlandırılır, çünkü hikayenin özellikleri nedeniyle çizgi romanlarda da sıkça kullanılırlar. Bu tür hikayeler, okuyucuları sadece eğlendirmekle kalmaz, aynı zamanda farklı dünyalar ve olaylar hakkında düşünmelerini sağlar.

Olay öyküsünün dünya edebiyatındaki öncüsü Fransız sanatçı Maupassant’tır. Bizim edebiyatımızda olay öyküsünün önde gelen bazı sanatçıları şunlardır: Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Sabahattin Ali vb…

Olay Öyküsünün Özellikleri

Olaylar, karakterlerin iç dünyası veya kişisel gelişimleri yerine, öyküdeki olay örgüsüne odaklanır.
Kısa ve yoğun bir şekilde anlatılır.
Karakterlerin motivasyonları veya kişisel geçmişleri önemsiz hale gelir.
Hızlı bir şekilde gelişebilir ve sürpriz sonlarla sonlanabilir.
Olaylar okuyucuyu şaşırtmak veya şok etmek için tasarlanmış olabilir.
Olay öyküleri, okuyucunun hızlı bir şekilde bir hikaye okumak istediği durumlarda veya yazarların sürpriz sonlarla ilgili düşüncelerini veya felsefelerini aktarmak istediği durumlarda sıkça kullanılır.
Olay öyküleri genellikle kısa ve yoğun bir şekilde anlatılır. Olay öyküleri, karakterlerin motivasyonlarına ya da kişisel geçmişlerine değil, olayların nasıl geliştiği ve sonuçlandığına odaklanır. Bu tür öykülerde, olaylar hızlı bir şekilde gelişebilir ve okuyucuları şaşırtan sürpriz sonlarla sonlanabilir.

Olay Öyküsüne (Hikayesine) Örnek

Durum / Kesit Öyküsü Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi

Çehov tarzı hikayeler, genellikle hayatın sıradan insanlarının basit hikayelerini ele alır. Karakterlerin iç dünyaları ve duyguları, hikayenin önemli bir parçasıdır ve yazarın dilinde tasvir edilir. Çehov’un hikayeleri genellikle bir sonuca varmaz, okuyucu kendi sonucunu çıkarmak zorundadır.

Çehov tarzı hikayelerde ayrıca zaman ve mekân kısıtlamaları da yoktur. Hikayelerin olay örgüsü genellikle kronolojik değildir, hikayenin başında ortaya çıkan olaylar sonraki bölümlerde açıklığa kavuşabilir.

Çehov tarzı hikayeler, daha uzun romanlarda bulunabilecek temaları ve karakterlerin derinliğini kısa bir formatta ele alır. Yazarın amacı, okuyucunun dikkatini hikayenin kendisine çekmek ve karakterlerin hayatından kısa bir kesit sunmaktır.

Çehov, hikayelerinde ayrıca toplumsal eleştirilere de yer verir. O dönem Rusya’sındaki toplumsal yapı, hikayelerinde eleştiri konusu olur. Ancak, eleştirileri genellikle dolaylı ve üstü kapalıdır. Yazarın amacı, okuyucunun kendi sonuçlarını çıkarmasına ve toplumsal sorunlara dair düşünmeye yönlendirmektir.

Sonuç olarak, Çehov tarzı hikayeler, içsel dünyaları ve karakterlerin hayatlarını anlamaya odaklanır. Yazarın dilindeki sade ve doğal anlatım, okuyucuyu hikayenin kendisine çeker ve karakterlerin duygularını daha iyi anlamasını sağlar. Toplumsal eleştiriler, hikayelerin alt metninde yer alır ve okuyucuyu düşünmeye yönlendirir.

Bu tür öyküde yazar, ya yaşamdan okuyucuya bir kesit sunar ya da bir insanlık durumunu belli bir ortam içinde aktarır. Kesit öyküsünde “olay”ın ve “gerilim”in yerini belli bir ortamdan kaynaklanan izlenimler, çağrışımlar almıştır. Konular günlük yaşamın içinden gelişi güzel çıkarılır. Sıradan insanlar kendi ortamı içinde, değişik açılardan yansıtılır. Bu tür öykülerde serim, düğüm, çözüm gibi bölümlere rastlanmaz.

Durum Öyküsü (Çehov Tarzı Hikaye) Özellikleri Nelerdir

Çehov tarzı hikayenin özelliklerini ve bu tarzın en iyi örneklerini inceleyeceğiz.

  • Durağanlık: Çehov’un hikayeleri, sıradan hayatın durağanlığını yansıtır. Hikayeler, olaylar veya hareketli sahneler içermez, ancak karakterlerin iç dünyalarını ve düşüncelerini yansıtır.
  • Karakter odaklılık: Çehov hikayelerinde, karakterlerin iç dünyası ve zihin halleri önemlidir. Hikayeler, karakterlerin hayatındaki anlamsızlıkları, yalnızlığı ve umutsuzluğu yansıtır.
  • Kısa uzunluk: Çehov’un hikayeleri, kısa ve öz şekilde anlatılır. Hikayeler, genellikle birkaç sayfa veya birkaç sayfa paragrafından oluşur ve genellikle tek bir ana karakter etrafında döner.
  • Belirsiz sonlar: Çehov’un hikayelerinde, belirsiz sonlar yaygındır. Hikayelerin sonu, okuyucuya karakterin hayatındaki durağanlığı veya anlamsızlığı sorgulatır.
  • Göndermeler: Çehov hikayelerinde, kültürel ve toplumsal referanslar bulunur. Hikayeler, Rusya’nın kültürü, tarihi ve sosyal sınıf farklılıklarını yansıtır.

En iyi Çehov tarzı hikaye örnekleri arasında “Vanka”, “Bir Adamın Ölümü”, “Makar Çudra”, “Bir Ölümün Hikayesi”, “Karanlıkta” ve “Hasta” yer alır. Bu hikayeler, Çehov tarzı hikayenin özelliklerini taşırlar ve karakterlerin hayatındaki anlamsızlığı ve umutsuzluğu yansıtırlar.

Sonuç olarak, Çehov tarzı hikaye, karakter odaklı ve sıradan hayatın durağanlığına odaklanan kısa ve öz hikayelerdir. Hikayelerin sonu, okuyucuya karakterlerin hayatındaki anlamsızlığı sorgulatır ve kültürel ve toplumsal referanslar içerir.

Durum / Kesit öyküsünün dünya edebiyatındaki öncüsü, ünlü Rus sanatçı A. Çehov’dur. Bizim edebiyatımızda Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal gibi sanatçılar bu türün başarılı örneklerini vermişlerdir.
Günümüzde olay öyküsünün sınırları iyice daralmış, durum ve kesit öyküsü ağırlık kazanmıştır. Her öyküyü “olay” ya da “kesit” öyküsü diye nitelemek her zaman doğru olmaz; çünkü kimi öykülerde iki türün nitelikleri de bulunabilmektedir.

Durum (Kesit) Öyküsüne Örnek

No Comments

Düşüncelerinizi Yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir