Etiket: Yapı Biçim Bilgisi

İyelik Eki

İyelik Eki Nedir Ne Demektir  Türkçemizde “iyelik eki” bir adın karşılık geldiği kavram ya da nesneye bir kişinin ya da bir nesnenin sahip olduğunu belirten ad çekim eklerinden biridir. İyelik ekleri farklı ders kitaplarında “sahiplik ekleri” olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Her iki kavram da aynı anlamı katmaktadır. Tek farkı “sahip” sözcüğü Arapça olduğu için öz […]...

Bulunma Hal (Durum) Eki

Bulunma Hal Eki (Kalma Durum Eki) Nedir Ne Demektir Adları eylemlere bağlar ve genellikle eylemin içinde, üstünde, üzerinde oluştuğunu ifade eder. Bulunma durum eki “-da, -de, -ta, -te” ekleridir. Kalma hal eki, bir sözcüğün yerini belirtme göreviyle kullanılan bir ek olarak kullanılır. Bu ekin görevi, bir kelimenin cümlede yer tamlayıcısı olarak işlev görmesidir. Yer bildirme […]...

Yaklaşma Durum Eki (Yönelme Hal Eki)

Yaklaşma Hal Eki (Yönelme Durum Eki) Nedir Ne Demektir Ad ve ad soylu sözcüklere gelerek bu adları eyleme yani yükleme bağlar ve genellikle eylemin kendine doğru yöneldiğini, yaklaştığını bildirir. “Yaklaşma Durum Eki” eklendiği sözcük ya da sözcük öbeğini cümle ögelerinden dolaylı tümleç ve zarf tümleci yapar. Yönelme hal eki “-a, -e” ekleridir. Ünlü ile biten […]...

Belirtme Durum Eki

Belirtme Durum Eki İsmin -i hali, bir ismin doğrudan doğruya etkisi altında olduğunu ifade eden bir hali temsil eder. Belirtme durum ekine yükleme hal ekleri de denir ve aynı zamanda gösterme hal eki olarak da bilinir. Belirtme hal eki, bir ismi fiile bağlayan eklerdir ve ismin geçişli fiillerle ilişkisini belirtirler. Bu hal ekleri, ismin etkisini […]...

Çokluk Eki

Çokluk Eki (Çoğul Eki)     İsimlerin çokluk şekillerini yapan işletme ekidir. Bir isim hiç bir ek almadan normal şekliyle tek bir nesneyi karşılar. İsmin tek bir nesneyi karşılayan bu asıl ve normal şekline teklik şekil adı verilir. İsmin karşıladığı nesnenin sayısının birden fazla olduğunu ifade etmek için teklik şeklinde çokluk eki getirilerek ismin çokluk […]...

Eşitlik Eki

Eşitlik Ekleri Nelerdir? Dilimizde kelime gruplarında cümlede fiilin nasıl ve ne şekilde olduğunu veya yapıldığını fiilin oluş veya yapılış tarzını ifade etmek için isim eşitlik haline girer. İsim fiilin kendisi gibi kendisine benzer bir şekilde cereyan ettiğini göstermek İçin eşitlik halini alır. Eşitlik hali ise eşittik ekleri ile yapılır. Eşitlik ekleri bir eşitlik, gibilik, benzerlik […]...

Soru Eki ve Yön Ekleri

Yön Ekleri Türkçede kelime gruplarında ve cümlede fiilin kendi yönünde yapıldığını göstermek İçin isim yön değiştirme haline girer. Bu halin ekleri yön ekleridir. Yön ekleri, eylemlerin cereyan ettiği yönü gösterir. Yön ekleri, aslında, adları fiillere bağlayan eklerdendir. Bulundukları kelime zarf (belirteç) olarak kullanılır. Yön ekleri Türkçede sonradan çekim eki görevinden tamamiyle çıkmış ve sayılı kelimelerin […]...

Çekim Ekleri

Çekim Eki Nedir Bir sözcüğün diğer sözcüklerle olan ilişkisini belirleyen ve onlarla bağlantı kuran eklere “çekim ekleri” denir. Bu ekler, sözcüğün anlamını veya çeşidini değiştirmez; ancak sözcüğün dil bilgisel görevini ve ilişkisini belirler. Çekim eki, dilin yapısal ve gramatik kurallarını yansıtan önemli bir dil bilgisi unsurdur. Sözcüklerin çekim ekleriyle birlikte kullanılması, cümle içindeki rollerini ve […]...

Yapısı Bakımından Sözcükler

Yapıları Açısından Kelime Çeşitleri 1. Basit Kelimeler      Yapım ekleriyle yeni bir anlam ve görev kazanmamış kelimelere “basit sözcük” denir. Bu tür kelimeler ya kök durumunda ya da köke çekim ekleri ilave edilmiş şekilde bulunurlar. (çekim ekleri ile kastedilen: isim çekim ekleri (hal ekleri, çokluk eki, iyelik veya tamlama ekleri olabilir. Fiil çekim ekleri […]...

Ek Kök ve Gövde Kavramları

Biçim (Şekil) Bilgisi İle İlgili Temel Kavramlar         Biçim bilgisi kelimelerin oluşumundaki çeşitli değişiklikleri inceler. Bir kelimenin biçim özelliklerini bilmek için kök, gövde ve ek terimlerini bilmemiz gerekir. 1. Sözcük Kökü      Kelimenin anlamlı en küçük birimidir. Bir kelime daha küçük anlamlı bir birime ayrılamıyorsa o kelime kök durumundadır. Dilimizde kökler […]...

Yapım Ekleri

Yapım (Türetme) Ekleri      Kelimelerin kök ve gövdelerine eklenerek onlardan yeni anlamda kelime türeten eklerdir. Yeni kelimenin anlamı ile kökün anlamı arasında daima bir ilişki söz konusudur. Örneğin; süt-çü. sev-gL kalem-lik. ev-li vb. Yapım ekleri dörde ayrılır: 1) İsimden İsim Türeten Yapım Ekleri yol-cu. kitap-lık. ses-teş. cocuk-lu. ev-siz. kuzu-cuk. bir-er. dost-ça. Türk-çe. ruh-sal. kır-aç, […]...