İslamiyet’in Doğduğu Dönemde Arabistan ve Cahiliye Devri Coğrafi olarak çoğunluğu çöllerle kaplı olan Arabistan Yarımadası (cahiliye), Asya’nın güneybatısında yer almaktadır. Arabistan’da yaşanabilen en önemli bölgeler Hicaz, Yemen, Necid idi. Tarih boyunca bölgenin kuzeyinde; Gassaniler, Nebatiler, Tedmürlüler, Lahmiler, güneyinde; Main, Seba ve Himyeri gibi şehir devletleri kurulmuş fakat hiçbiri Arabistan’da siyasi birliği sağlayamamıştır. Asya’nın güneybatısında yer […]...
Koleje gitmek için entelektüel biri olmak zorundasınız. (Çin) Arabasının altında birinin bulunduğunu gören sürücünün otomobilini çalıştırması yasaktır.(Danimarka) Otomobilinin karsısına at arabası çıkan sürücü, otosunu kenara çekmek zorundadır. Her sürücü, at arabasını otomobilin geldiği yönünde uyarıda bulunacak bayraklı bir kişi de taşımak zorundadır. (Danimarka) Demiryolunda öpüşmek yasaktır. (Fransa) Domuzlara ”Napolyon” isminin verilmesi yasaktır. (Fransa) Yağmur yağarken […]...
Efsane Nedir Bugün dahi Anadolu’da anlatılan pek çok hikâye, efsanelerin etrafında doğmuştur. Efsaneler bir coğrafi unsur (dağ, dere, kaya, ağaç, göl vb) veya bir aşk macerası, bir savaş ile ilgili olağanüstü varlıkların ve akılla izah edilemeyen bazı etkin güçlerin de işe karıştığı merak uyandıran anlatılardır. Efsanelerin anlattığı şeyler halk arasında gerçekten olmuş kabul edilir. Bu […]...
Terkib-i Bent Nedir Bentlerle kurulan uzun bir nazım biçimidir. Yaşamdan, talihten şikayet; felsefi düşünceler, dini, tasavvufi konular ve toplumsal yergilerin işlendiği şiirlerdir. En az beş en fazla on bentten oluşur. Aruz ölçüsüyle yazılır. Her bent de beş ile on beyitten oluşur. Bentlerin kafiye düzeni gazele benzer. Her bendin (terkib-hane, kıta) sonunda vasıta beyiti denen bir […]...
Sıfat Fiil (Ortaç Fiil) Nedir Cümlede sıfatmış gibi kullanılan eylem biçimleridir. Eylem kök ya da gövdelerine bazı özel eklerin getirilmesiyle meydana gelen bu sözcüklere sıfat fiil adı verilir. Adlarda olduğu gibi iyelik eki, çokluk eki ve hal (durum) eklerini alabilirler. Sıfat fiiller tümcede sıfat görevinde kullanıldığı gibi ad görevinde de kullanılabilirler. Sıfat-fiilin görevi sorulduğunda ilgili […]...
İsim Fiiller (Ad Eylemler – Mastarlar) Hakkında Kısaca Özet Bilgi İsim Fiil Nedir Ad-Eylemler (İsim-Fiiller) : Fiil kök veya gövdelerine getirilen “-mak, -mek, -ma, -me, -ış, -iş” ekleriyle türeyen ve fiilin ismi olarak kullanılan kelimelerdir. Aklınızda daha kolay kalması için isim fiil eklerinin kodlaması ma(y)ışmak şeklinde yapabiliriz. -ma, -me ekine örnekler: Yeni bir projeye başlama hissi […]...
BÜYÜK SELÇUKLU KÜLTÜR VE MEDENİYETİ Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşu Türk İslam tarihinde siyasi hayatta olduğu kadar ilim, sanat ve edebiyat hayatında da yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu dönemde âlimler, şairler, sanatkârlar Selçuklu sultanları ve yöneticileri tarafından himaye edilmiş; maddi ve manevi yönden desteklenmiştir. Devlet tarafından inşa edilen eğitim ve bilim kurumları eliyle, toplumun her […]...
Fiilimsi Nedir Türkçe’de de yaygın olarak kullanılan bu sözcük türü, eylemin ada dönüşmesiyle oluşur. Ancak biçimsel olarak ad olmasına rağmen “eylem” anlamı devam eder. Fiilimsiler, temelde bir eylemin zarf, ad veya sıfat haline getirilmiş biçimidir. Örneğin, “yürü-” fiili “yürüyüş”, “yürüyen”, “yürüyünce” eylemsi olarak kullanılabilir. Fiilimsilerin diğer bir özelliği, yan tümce kurabilme yetenekleridir. Yani bir cümle […]...
Büyük Selçuklu Devlet Teşkilatı ve Yönetim Yapısı Türk Devlet geleneğinin esasını teşkil ettiği Selçuklu devlet teşkilatı; Karahanlılar devleti, Gazneliler devleti ve Abbasiler devleti teşkilatlarından geniş ölçüde faydalanmıştır. İlk Türk devletlerindeki kut anlayışı Selçuklularda da devam etmiştir. Buna göre hükümdarın emretme yetkisini doğrudan Allah’tan aldığına ve Allah adına hüküm sürdüğüne inanılmıştır. İslamiyet’ten önceki Türk devletleri geleneğinde […]...
Yaban Romanı Hakkında Kadri Karaosmanoğlu’nun, Millî Mücadele’nin zorlu sürecini tüm yönleriyle göstermek amacıyla kaleme aldığı “Yaban”, yayımlandığı dönemde büyük yankılar uyandırmıştır. Millî Mücadele Dönemi’nde Anadolu köylüsünün Kurtuluş Savaşı’na bakışını ve o dönemki aydınlarla köylüler arasındaki fikir ayrılıklarını, I. Dünya Savaşı’nda kolunu kaybeden bir subayın gözünden anlatmaya çalışan “Yaban” romanı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun en çok bilinen […]...
Tragedya Nedir, Trajedi Hakkında Kısaca Özet Bilgi Kendine özgü sıkı kuralları vardır. Seyircide korku ve acıma gibi duygular uyandırır. Böylece ruhun tutkulardan temizlenmesi hedeflenir, ilk kez M.ö 6.yüzyılda Yunan edebiyatında görülmüştür. Tragedya, eski Yunan edebiyatının ve Latin edebiyatının taklit edildiği ve Klasisizmin etkili olduğu 17. yüzyılda, özellikle Fransa’da yeniden canlanmış ve 19. yüzyılın ortalarına kadar […]...
Mesnevi Nedir ? Kısaca Özet Bilgi Divan şiiri denildiğinde akla gelen önemli nazım şekillerinden biri de mesnevilerdir. Mesnevi nazım biçiminde her beyit, kendisinden önceki beyitle uyaklı ve aruz ölçüsünün kısa kalıplarından biriyle yazılır. Mesnevi oluşturan beyit sayısı birkaç taneyle başlayıp, birkaç bine kadar çıkabilir. Bu nedenle, mesneviler divan edebiyatının hikaye veya roman türü olarak kabul […]...
Kaside Nedir Kaside adı verilen nazım biçimi, genellikle din ve devlet adamların methetmek “kastıyla” şairler tarafından kaleme alınır. Kaside nazım biçimi başlangıçta Araplar tarafından geliştirilmiş, klasik Arap şiirinin en yüce örneği olarak bilinir. Arap edebiyatında, kasideler genellikle birkaç bölüme ayrılarak yazılırdı. Herhangi bir kasıt ya da maksat güdülerek kaleme alınan uzun manzum şekilde yazılan divan […]...
Koşma Nedir Hakkında Kısaca Bilgi Halk edebiyatının en yaygın ve çok sevilen bir nazım şeklidir. “Koşma”nın kelime anlamı “yakıştırmak, isnat etmek”tir. Çoğunlukla hece ölçüsünün 11 ’li kalıbıyla (4+4+3, 6+5) duraklı ve 3-5 dörtlük arasında söylenir. Bununla birlikte dörtlük sayısı 6-10 arasında olan koşmalara da rastlanmaktadır. Koşma kafiye (uyak) düzeni genellikle 1. xaxa / bbba / […]...
Zarf Fiiller (Bağ-Eylemler, Ulaçlar) Zarf fiiller, fiil köklerinden veya gövdelerinden türeyerek üzerine eklendiği fiille yüklem arasında anlam bağlantısı kurup cümlenin ögelerinde ise zarf tümleci (belirteç tamlayıcısı) görevinde kullanılan eylemsilerden biridir. Zarf fiil ekleri eylemlere gelip onlardan “zarf” türettiği için aldığı ek yapım ekidir, sözcüğün kendisi ise türemiş sözcüktür. Ulaç ya da bağ eylem olarak da […]...
Cümlenin Ögeleri Nedir Duygu, düşünce, yargı vb. ifade etmek üzere çekimli bir fiille veya sonuna ek fiil getirilen bir isimle kurulan sözcük dizisine “cümle” denir. Duygu, düşünce ya da olay anlatılırken cümlede her sözcük ya da sözcük grubu bir görev üstlenir. Çekimli bir eylem veya ek eylem almış bir ad tek başına da cümle olabilir. […]...
Türk Edebiyatında Eleştiri (Tenkit) Eleştiri veya tenkit kelimesi, kökeni Yunanca’ya dayanan bir kavramdır ve “hüküm vermek” anlamına gelen “krites” kelimesinden türemiştir. Fransızca’da ise “critique” olarak kullanılır. Eleştirinin tarihi, Pierre Bayle’nin 1695’te yayımlanan “Dictionnaire historique et critique” adlı eseri ile başlar. Eski dönemlerde eleştirmen, gramerci ve ilolog terimleri neredeyse birbirinin yerine kullanılırken, hümanistler sonraları “critic” terimini, […]...
Radyo Tiyatrosu Nedir Bir tiyatro oyununun radyo yayını için uyarlanmasına “radyo tiyatrosu“ denir. Bu format, seyircilerin bir sahne ya da görsel efekt olmadan karakterlerin sadece seslerini duyarak hikayeleri takip etmelerine izin verir. Özellikle 1930’lar ve 1940’larda radyo yayınlarının popülerliği arttıkça ABD’de yaygın hale geldi. Radyo tiyatrosu oyunları, birçok farklı türde yazılabildiği gibi, genellikle polisiye, macera, […]...
Eleştiri (Tenkit) Hakkında Geniş Detaylı Bilgi Türk edebiyatı, dünya edebiyatı gibi tenkit konusuna büyük önem vermektedir. Bilge Ercilasun, Türk edebiyatında tenkit konusuyla ilgili ilk çalışmaları yapan kişidir ve kitapları ile makaleleri önemli bir boşluğu doldurmuştur. Ancak, ne yazık ki bu alanda yeterince çalışma yapılmamıştır. Tarihin derinliklerinde, insanlar birbirlerini eleştirmiş, tenkit etmiş ve hatta hicvetmişlerdir. Bu […]...
Servet-i Fünun Edebiyatından Önce Tenkit Tanzimat Dönemi edebî tenkitleri, dönemin edebî gelişiminde olduğu gibi yine iki safhada şekillenmiştir. Birinci dönemde Divan Edebiyatı’na ağır hücumlar yapılmış, hayal ve mazmunlarla şekillenen suni bir yapısı olduğu konusunda tenkit edilmiş, bu edebiyatın artık farklı kültür dairesine uyum sağlamaya çalışan bir milletin sanat anlamında beklentilerini karşılamayacağı savunulmuştur. İkinci dönemde ise, […]...
