Tunç Uyak
Tunç kafiye, Türk edebiyatında kullanılan bir uyak türüdür. Kafiye, şiirdeki dizelerin sonlarında bulunan ve aynı sese sahip olan kelimelerin tekrarlanmasıdır. Tunç uyak ise, iki sesten fazla olan kelimelerin son hecelerinin aynı olduğu uyak türüdür. Tunç kafiye, Türk edebiyatında özellikle Divan edebiyatı döneminde kullanılmıştır. Divan edebiyatındaki şiirlerde kullanılan tüm uyak türleri arasında en çok tercih edilen uyak türlerinden biridir. Tunç kafiye, diğer uyak türlerine göre daha kolay bulunabilen bir uyak türüdür.
Birbiri ile uyaklı sözcüklerden biri, diğerinin içinde aynen yer alırsa tunç kafiye oluşur. Yine unutulmamalıdır ki tunç kafiye (tunç uyak) bir zengin uyak türüdür. Yani ses benzerlikleri en az üç sözcükten meydana gelmeli.
Tunç Uyak (Kafiye) Örnekleri
——— su
——–dolusu
burada su sözcüğü ikinci dizedeki dolusu sözcüğünün içinde yer almış buna rağmen tunç kafiye değildir. Çünkü tunç kafiyede en az üç ses benzerliği gerekmektedir.
Sevgilim el açtı ben de açtım
Tunç gibi sağlamız hepimiz kaçtım
Bu örnek, tunç kafiyenin iki mısralı bir örneğidir. İki dizede, son kelime olarak “açtım” ve “kaçtım” kullanılmıştır. Bu iki kelime, hem aynı harflere hem de aynı hecelere sahip olduklarından tunç kafiye olarak sınıflandırılır.
Var gez kayalıkta, dağda, kırda
Düş bir çukura, geber, kakırda
Yukarıdaki örnekte “kırda” sözcüğü ikinci sizenin sonundaki “kakırda” sözcüğünün içinde yer almıştır. Bu kafiye türü, diğer kafiye türlerine göre daha zordur ve şairler tarafından nadiren kullanılır. Ancak kullanıldığı zaman, özellikle dikkat çekici bir etki yaratır ve şiirin ritmini vurgular.
N’oldu sanki yeşil panjurun indi
Karanlık akşamlara dödü ikindi
Tara da zülfünü gerdana bırak
Görüşmek isterim yolllarım ırak
Yokuşlar kaybolur çıkarız düze
Kavuşuruz sonu gelmez gündüze
Necip Fazıl’ın şiirinden alınmış bu dizelerde, birinci dizede yer alan “düze” sözcüğü sonraki dizenin sonunda bulunan “gündüze” sözcünün içinde barındığı için “tunç uyak” yapılmıştır.
Tunç kafiye, sık kullanılmayan bir uyak türüdür, ancak özellikle şiirde farklılık yaratmak isteyen şairler tarafından kullanılabilir. Tunç kafiye, aynı zamanda şiirin ritmi ve müziği açısından zenginlik katma potansiyeline sahip olduğundan, dikkatli kullanıldığında şiirin gücünü artırabilir.
Genel
çok güzel bilgiler var ve harika anlatmışlar yazılıma çalışmam ve kafiyeleri anlamam için çook yrdmcı oldu
ibrahim mükemmel bir bilgi vermiştir anlamam için çok güzel bilgiler aldım tşkürler
bu sayfayı kuranlara teşk ederim :
guzel veya en guzel yorum lar burada
Çok Yararlı Bilgiler Var Teşekkürler Emeğinize Sağlık…
sözlüde kafiyeleri soracaktı hoca konuyu iyi anlatmıslar çok yardımcı oldu
Harika oldu ödevime çok yardımcı oldu tşk
bu site çok güzel bu site tekdir almama yarar
Yani piyasada bu tunc kafiye ile ilgili kafa karistirici bilgiler geziyor… Dolayisiyla açiklamaniza katiliyorum… Sacinla
Çinla gibi ifadelerde tunc kafiye vardir…
İyiki bu siteye girmişim
Çok yardımcı oldu sağolun
Bu siteyi yapanın ellerine sağlık çok güzel bir şekilde açıklamış.
Çok teşekkür ederim işime yaradı mı
9 yıl sonra gelen yorum diye bir giriş yapayım. Aslında sadece teşekkür edicem ama benden önceki yapılan yorumlara baktığımda 9 sene önce gibi bir rakam görünce vay anasını demedim değil. En çok bu yorum yazanların şuan naptıklarını merak ediyorum :ddd
😀 evet 2 tane 2009 ve bu yazdığımda dahil 2 tane 2018 abi çok değişik bi duygu ya
Cok iyi aciklanmissinz. Tesekkurler