‘Uyak Düzeni Kafiye Örgüsü Şeması’ Bölümündeki Başlıklar
Şiirlerdeki bir dörtlükte birinci dize ile dördüncü dizenin, ikinci dize ile üçüncü dizenin uyaklı olmasına sarma uyak (sarmal kafiye) adı verilir. Sarmal Uyak (Kafiye) Örnekleri : Biliyorum gölgede senin uyuduğunu a Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin b Nazların aleminde yumulmuş kirpiklerin b Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu a Biraz düşündüm de derinden a Ben nasıl unuturum dünleri b Niye zinden ediyorum günleri b Zevk de almalı aşkın kederimden a DEVAMI...>>
Şiirlerdeki bir dörtlükte birinci ile üçüncü, ikinci ile dördüncü dizelerin uyaklanmasına çarpraz uyak (çarpraz kafiye) adı verilir. Çarpraz uyak (kafiye) örnekleri: Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın a Bu toprak, bir devrin battığı yerdir b Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın a Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul a Görmedim:Gezmediğim,sevmediğim hiç bir yer b Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul a Sade bir semtini sevmek bile ömre değer DEVAMI...>>
Bu uyak türüne mesnevi kafiyesi de denir. Dizelerin ikişerli olarak, art arda kendi aralarında uyaklanışına düz uyak (düz kafiye) adı verilir. Düz Uyak (Kafiye) Örnekleri: Gâh odunda vü gâh suda idi a Dün ü gün kahrile kısuda idi a Ol kadar çeker idi yükler ağır b Ki teninde tü komamıştı yağır b Nice tü kalmamıştı et ü deri c Yükler altında kana döndü deri c DEVAMI...>>