Nesimi

14. yüzyılın mutasavvıf şairidir. Düzgün ve ahenkli bir dili olan Nesimi’nin oldukça coşkun ve pervasız bir üslubu vardır. Lirik şiirleriyle tanınmıştır. Hurufilik tarikatının bir üyesi olan Nesimi, şiir ve düşüncelerinin şeriata aykırı olması sebebiyle Halep’te derisi yüzdürülerek öldürülmüştür. (Hurufilik: Evrenin ve insanın oluşunu maddeye dayandıran, her varlığı 12 harfle açıklamaya çalışan, harflere esrarengiz anlamlar yükleyen düşüncedir.) Farsça ve Türkçe iki divanı vardır.
Dîvan şâiri. Azerî sahasında yetişen Türk şâiridir. Asıl adının Imâdeddîn olduğu, Bağdat civarında Nesîm kasaba­sında doğduğu söylenir. Hayâtı hakkında verilen bilgiler çelişkilidir. İran’da Hurufilik mezhebini kuran Fazlullah’ın (Öl. 1401) halîfelerinden olduğu, şeriata aykırı inançları propa­ganda ettiği için Halep’te derisi yüzülerek Öldürüldüğü bi­linmektedir (1404). Hayâtı efsaneleşmiş, özellikle alevî, bektaşî şairler arasında “Şâh-ı Şehid” adı ile îtibar kazan­mıştır.
Nesîmî sâdece yaşadığı asrın değil, bütün Türk edebiya­tının da en usta şairlerindendir. Türkçe ve Farsça ile mesneviler, gazeller, rubailer ve tuyuglar yazmıştır. İlâhî aşkın ver­diği heyecanla yazdığı Türkçe şiirlerinde ahenkli ve çok düzgün bir dil görülür. Bu şiirlerde Hurûfi inancının izleri de açıkça görülür. Asırlarca okunmuş ve şiirlerine nazireler ya­zılmıştır. Fuzuli gibi büyük bir şâir üzerinde etkili olmuştur. Kanunî Sultan Süleyman da onun meşhur bir gazeline nazire yazmıştır.
Türkçe ve Farsça olmak üzere İki divânı vardır. Türkçe şiirlerinde Nesimi, Farsça şiirlerinde Hüseynî mahlasını kullanmıştır. Türkçe dîvânı 1844-1881 yılları arasında dört defa neşredildi. Bütün şiirleri Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Akademisi tarafından üç cilt hâlinde Bakü’de basıldı (1973). [Hüseyin Ayan, Nesîmî dîvanı konusun­da doktora tezi hazırlamıştır. Kemâl Edip Kürkçüoğlu’nun hazırladığı Seyyİd Nesîmî Dîvânı’ndan Seçmeler isimli açık­lamalı kitap Kültür Bakanlığı’nca neşredildi (1973).]

No Comments

Düşüncelerinizi Yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir