HALİKARNAS BALIKÇISI

(1886-13.10.1973) Hikaye ve roman yazarı. Girit’te doğdu. Şakir Paşa’nın oğludur. Mahalle Mektebi ile Robert Kolej’de okudu. Oxford Ünlversitesi’nde (İngiltere) Yeni Çağ tarihi öğrenimi gördü (1904-1908). Yurda dönüşünde Diken, İnci, Resimli Hafta, Resimli Ay dergilerinde yazılar yazdı. Bir hikayesin­de suç unsuru görülerek İstiklâl Mahkemesi tarafından Bodrum’da kalebentliğe mahkum edildi. Cezası bitince ay­nı kasabaya yerleşti. 1947’de İzmir’e […]...

KEÇECİ-ZADE İZZET MOLLA

 (1785-1829) Divan ve mesnevi şairi. İstanbul’da doğdu. Kazasker Sa­lih Efendi’nf oğludur. Medrese öğrenimi görmüş, İmparator­luğun çeşitli vilâyetlerinde kadılık yapmıştır. Mert, dürüst tabiatlı ve açık sözlü bir kimse İdi. Siyâsî tercihleri sebebiy­le birkaç defa sürgün edilerek İstanbul’dan uzaklaştırılmış, son sürgününde, Sivas’ta ölmüştür. 1916’da kemikleri İs­tanbul’a nakledildi. İzzet Molla, divan şiirinin son us falarından dır. Şiirlerinde duygu […]...

İSMAİL SAFA

(1867-1901) Şair. Babası Behçet Bey’in Hicaz Vilâyeti Mektupçulu­ğunda bulunduğu yıllarda, Mekke’de doğdu. Peyami Safa’nın babasıdır. Öğrenimini Dârüşşafaka’da yaptı. Evkaf ve Posta Nezareti’nde kâtiplik, İstanbul idadilerinde öğret­menlik, gazetecilik yaptı. 1900’de, siyasî faaliyetlerinden dolayı tevkif edildi» sonra Sivas’a sürüldü ve orada öldü. Tanzimat’tan Servet-i Fü nun’a geçiş döneminde eser ve­ren şâirlerdendir. Şiirlerinde hem eski, hem yeni edebiyatın […]...

HALUK İPEKTEN

Edebiyat tarihçisi, yazar. Saray’da (Kırklareli) doğdu. Ve­fa Lisesi ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi (1954). Öğretmenlik ve kütüphane memurluğu görevlerinden sonra Atatürk Üniver­sitesi Edebiyat Fakültesi’ne Eski Türk Edebiyatı asistanı ol­du (1959). Halen aynı fakültede doçent olarak çalışmakta­dır.İpekten, eski metinlerin tahlili ve edebiyat tarihi ile İlgili eserler vermiştir Eserleri:  1. Naili-i […]...

İNCİLİ ÇAVUŞ

(XVII’inci asır) Fıkra kahramanı. Sultan I. Ahmed ile IV. Murad zamanın­da yaşayan Saray müsahiblerinden olan bir kimsedir. Bir defa, 1626’da İran’a elçi olarak gönderilmiştir. Hayatı ve kimliği konusunda sağlam bilgiler yoktur. Hazırcevap ve nüktedan olduğu bilinir. Fıkraları, halk ara­sında günümüze kadar anlatılmıştır. İncili Çavuş fıkraların­da halk, İdarecilerini tenkit eder ve alaya alır. İncili Çavuş fıkraları, […]...

MAHMUT KEMAL İNAL

Edebiyat tarihçisi, yazar. İstanbul’da doğdu. Emin Paşa’nın oğludur. Özel öğrenim görerek yetişti. Mekteb-İ Mülkiye’den rahatsızlığı sebebiyle ayrıldı. Bir müddet Mekteb-i Hukuk’a devam etti. Meşhur hocalardan Arapça, müzik, tef­sir, hadis, Farsça ve Fransızca öğrendi. Çeşitli memurluk­larda bulundu, islâm Eserleri Müzesi Müdürfügü’nden emekli oldu (1935). Emeklilikten sonra da devletin kültür ko­misyonlarında çalıştı. Milletlerarası kongrelere katıldı, is­tanbul’da Öldü. […]...

TÜRKAN İLDENİZ

Şair. Düzçe’de doğdu. Kandilli Kız lisesi’ni bitirdi. Bir sü­re İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti. Öğ­renimini yarıda bırakarak İstanbul Belediyesi Basın- Yayın Müdürlüğü’nde çalıştı. Şiirlerini 1956 yılından sonra Varlık, Pazar Postası, Dost ve Yelken dergilerinde yayımladı. Annelik duygusu, kadın­ların, çevresinden gelen baskılarla doğan ruhî problemleri­ni anlatır. Şiir kitapları: 1. Taşra Kızının Deliceleri (1966, 3. baskısı […]...

İHSAN RAİF

Şair. Beyrut’ta doğdu. Raif Paşa’nın kızıdır. Özel dersler alarak müzik, edebiyat ve Fransızca öğrendi. Paris’te öldü. Rumelihisarı Mezarlığı’na gömüldü. Kadın şâirlerimizdendir. Küçük yaşta edebiyata İlgi duy­du. RızaTevfik’in tesirinde kalarak halk şiiri tarzında yazdı. Hece vezni ile yazılan bu şiirlerinde aşk temasını işler. Liriz­mi çok kuvvetlidir. Hece vezninin tutunmasında emeği ge­çenlerdendir. Bâzı şiirlerini kendisi besteledi, Şiirlerini […]...

EMİNE IŞINSU ÖKSÜZ

Yazar. Kars’ta doğdu. Şair Halide Nusret Zorlutuna’nın kızıdır. Ankara Koleji’ni bitirdi. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakül­tesi Felsefe Bölümü öğrencisi iken Öğrenimini yarıda bıra­karak fıkra yazarlığına başladı. Töre dergisini 1971’den bu yana çıkarmaktadır. Şiir, hikâye, fıkra ve roman türlerinde eserler vermiştir. Romanlarının ikisinde Türkiye dışında yaşayan Türkler’in acı dolu hayatını anlatmıştır. Okçu, her yeni eserinde yeni bir […]...

HOCA SADEDDİN EFENDİ

(1536-1599) Süslü nesir yazarı, istanbul’da doğdu. Yavuz Sultan Se­lim’in yakın nedîmi Hasan Çan’ın oğludur. Medrese öğreni­mi gördü. Müderrislik, şehzade Murad’a hocalık ve şeyhü­lislâmlık yaptı. İstanbul’da öldü. Eyüp Sultan’m yakınına gömüldü. Arapça’dan Türkçe’ye dinî ve tasavvufî eserler tercüme etmiş, Türkçe şiirler söylemiş ve bir de Selim-nâme yazmıştır. Fakat şöhretini süslü nesir ile yazdığı Tâcü’t-tevârih (Tarihlerin Tacı) […]...

ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR

(1883-3.V.1963) Roman yazarı. İstanbul’da doğdu. Mahmud Celâleddin Bey’in oğludur. Galatasaray Lisesİ’ni bitirdi. Paris’te Siya­sal Bilgiler Fakültesi’nde okudu (1905-1903). Bu okulda Yah­ya Kemâl ile tanıştı. Yurda dönünce önce yabancı şirket­lerde çalıştı; sonra Hariciye Bakanhğı’nda Balkan Birliği Cemiyeti Genel Sekreterliğinde, Merkez İdaresi’nde görev yaptı. Bazı bankaların yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. 1948’den sonra kendini tamamen yazı hayatına verdi. […]...

HERSEKLİ ARİF HİKMET

 (1839-1903) Divan şairi. Mostar’da doğdu. Zülfikar Nafiz Paşa’nın oğ­ludur. İstanbul’da öğrenim gördü. Anadolu ve Rumeli şehir­lerinde, imparatorluğun merkez teşkilâtında memurluk ve hâkimlik yaptı. Tanzimat edebiyatı döneminde yetişmiş olmasına rağ­men dîvan şiiri geleneğini devam ettirdi. Encümen-i Şuarâ şairlerindendir. Şiirlerini anlaşılır bir dil ile yazdı. Nâilî-i Ka­dim ve Fehim’in tesirindedir. Gazellerinde duygu unsuru ağır basar. Tasavvuf! şiirleri […]...

HAYALİ BEY

Şiirlerindeki ustalığından ve yeteneklerinden dolayı “Meliküş Şuara, Hayal-i Meşhur” gibi ünvanlarla anılmıştır. Aşk ve tasavvufla beslenen lirizmi ileride Baki’yi hazırlayacak, İstanbul Türkçesini şiir dili haline getirecektir. Sadece Divan’ı vardır. Vardar Yenicesi’nde doğdu. Asıl adı Mehmed. Düzenli bir eğitim görmedi. Gençliğinde rint ve başı­boş bir hayat yaşamış, kalenderi dervişleri ile dolaşmıştır. İstanbul’a gelince, şiirleri İle Defterdar […]...

HATİBOĞLU

 (XV’inci asır) Mesnevi şairi. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. Asıl adı Mehmed’dir. Honas kalesinde doğmuştur (Muhtemelen 1374’de). İznik medresesinde müderrislik yapmıştır. Mevle-vî’dir. 1451-1456 yılları arasında öldüğü sanılıyor. Hatiboğlu çok sâde dil ile, sanat gayesi gütmeyen, dil ve kültür tarihi bakımından önemli olan eserler yazmıştır. Eserleri: 1. Bahrii’l-hakayık [Dinî, öğretici bir eserdir. Bâzı âyetler açıklanır. 1409 […]...

HATAİ (Şah İsmail)

(1486-24.V.1524) Şair. Safevî hânedânı hükümdarlarındandır. Dedesi Uzun Hasan’ın ölümünden sonra İran ve Azerbaycan’da meydana gelen kargaşadan istifâde ederek 1502’de kendini şah ilan etti. Türkmen aşîretlerinin yardımı ile Azerbaycan, İran ve Irak’ı ele geçirdi. Özbek Hanı Şeybânî’yi yenerek sınırlarını genişletti. Yavuz Sultan Selİm’e yenilince (Çaldıran, 1514) Irak’ı kaybetti. Erdebil’de öldü, babası Şeyh Haydar’ın yanı­na gömüldü. Hatâ’î, […]...

HAŞMET

(?-1768) Divan şairi. İstanbul’da doğdu. Kazasker Abbas Efendi’­nin oğludur. Medrese tahsili görmüş, müderrisliği yapmıştır. Yazdığı hicivler yüzünden Bursa’ya, oradan da Rodos’a sü­rülmüştür. Rodos’da öldü. Murad Reis’in türbesinin yanına gömüldü. Haşmet, daha çok Nabî ve Koca Ragıp Paşa gibi usta şâirlere nazireler yazmıştır. Âşıkane şiirleri biraz daha gü­zeldir. Koca Râgıp Paşa’nın meclislerinde söylediği nükte­leri ve hicivleri […]...

HASANOĞLU

 (XIV’üncü asır) Divan şairi. Asıl adı Şeyh İzzeddin Esferâyînî’dir. Türkçe ve Farsça şiirler söylemiştir. Farsça şiirlerinde Hasan-ı Pur mahlasını kullanır. Çağında şöhreti Mısır’a kadar yayılmış olan bir Azerî sahası şairidir....

KINALIZADE HASAN ÇELEBİ

(1546-1603) Tezkireci, şair. Bursa’da doğdu. Bilgin Kınalı zade Ali Efendi’nin oğludur. Medresede okumuş, fıkıh ve kelâm öğ­renimi yaparak müderris olmuştur. Bursa, Edirne ve Halep’­te kadılık ve müderrislik yaptı. Şairler yetiştirdi. Mısır’ın Reşid kasabasında öldü. Şöhretini 1586’da bitirerek Sultan III. Murad’a sunduğu Tezkiretü’ş-şuarâ (şairler tezkiresi) ile yaptı. Tezkiresini yazarken Latifi ile Âşık Çelebî’nin eserlerinden faydalan­mış, onların ifâdesini […]...

HAREZMİ

(XIV’üncü asır) Mesnevi şairi. Altın Ordu sahasında yaşamış, eserini Al­tın Ordu hükümdarı Canıbek Han’ın sarayında görevli olan Mehmed Hoca Big’e sunmuştur. Şâir Farsça da bilmekte­dir. Muhabbet-nâme isimli mesnevisi aruzun “mefâîlün me-lâilün mefâîlün feûlün” vezni ile yazılmış on mektuptan ve eserin arasına serpiştirilen gazellerden meydana gelmiştir. Harezmi, Kıpçak Türkçesi ile eser veren büyük bir şâirdir. Gazeller […]...

ORHAN HANÇERLİOĞLU

Roman yazarı. İstanbul’da doğdu. Şişli Terakki Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Hukuk Fakülteşi’nde okudu. Ke­şan, Meriç ve Karaisalı’da Kaymakamlık, İstanbul’da Bele­diye Müfettişliği, Emniyet Şube Müdürlüğü, ŞehirTiyatrola-n Müdürlüğü, Elektrik Otobüs ve Tünel İşletmeleri Hukuk Müdürlüğü yaptı (1939-1974). 1978’de emekli oldu.  Sanat hayatı şiirle başlar. Sonra hikâye ve roman türüne döner. Şadırvan dergisinin açtığı hikâye yarışmasında birin­cilik kazanmıştır […]...