Ay: Nisan 2008

HATAİ (Şah İsmail)

(1486-24.V.1524) Şair. Safevî hânedânı hükümdarlarındandır. Dedesi Uzun Hasan’ın ölümünden sonra İran ve Azerbaycan’da meydana gelen kargaşadan istifâde ederek 1502’de kendini şah ilan etti. Türkmen aşîretlerinin yardımı ile Azerbaycan, İran ve Irak’ı ele geçirdi. Özbek Hanı Şeybânî’yi yenerek sınırlarını genişletti. Yavuz Sultan Selİm’e yenilince (Çaldıran, 1514) Irak’ı kaybetti. Erdebil’de öldü, babası Şeyh Haydar’ın yanı­na gömüldü. Hatâ’î, […]...

HAŞMET

(?-1768) Divan şairi. İstanbul’da doğdu. Kazasker Abbas Efendi’­nin oğludur. Medrese tahsili görmüş, müderrisliği yapmıştır. Yazdığı hicivler yüzünden Bursa’ya, oradan da Rodos’a sü­rülmüştür. Rodos’da öldü. Murad Reis’in türbesinin yanına gömüldü. Haşmet, daha çok Nabî ve Koca Ragıp Paşa gibi usta şâirlere nazireler yazmıştır. Âşıkane şiirleri biraz daha gü­zeldir. Koca Râgıp Paşa’nın meclislerinde söylediği nükte­leri ve hicivleri […]...

HASANOĞLU

 (XIV’üncü asır) Divan şairi. Asıl adı Şeyh İzzeddin Esferâyînî’dir. Türkçe ve Farsça şiirler söylemiştir. Farsça şiirlerinde Hasan-ı Pur mahlasını kullanır. Çağında şöhreti Mısır’a kadar yayılmış olan bir Azerî sahası şairidir....

KINALIZADE HASAN ÇELEBİ

(1546-1603) Tezkireci, şair. Bursa’da doğdu. Bilgin Kınalı zade Ali Efendi’nin oğludur. Medresede okumuş, fıkıh ve kelâm öğ­renimi yaparak müderris olmuştur. Bursa, Edirne ve Halep’­te kadılık ve müderrislik yaptı. Şairler yetiştirdi. Mısır’ın Reşid kasabasında öldü. Şöhretini 1586’da bitirerek Sultan III. Murad’a sunduğu Tezkiretü’ş-şuarâ (şairler tezkiresi) ile yaptı. Tezkiresini yazarken Latifi ile Âşık Çelebî’nin eserlerinden faydalan­mış, onların ifâdesini […]...

HAREZMİ

(XIV’üncü asır) Mesnevi şairi. Altın Ordu sahasında yaşamış, eserini Al­tın Ordu hükümdarı Canıbek Han’ın sarayında görevli olan Mehmed Hoca Big’e sunmuştur. Şâir Farsça da bilmekte­dir. Muhabbet-nâme isimli mesnevisi aruzun “mefâîlün me-lâilün mefâîlün feûlün” vezni ile yazılmış on mektuptan ve eserin arasına serpiştirilen gazellerden meydana gelmiştir. Harezmi, Kıpçak Türkçesi ile eser veren büyük bir şâirdir. Gazeller […]...

ORHAN HANÇERLİOĞLU

Roman yazarı. İstanbul’da doğdu. Şişli Terakki Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Hukuk Fakülteşi’nde okudu. Ke­şan, Meriç ve Karaisalı’da Kaymakamlık, İstanbul’da Bele­diye Müfettişliği, Emniyet Şube Müdürlüğü, ŞehirTiyatrola-n Müdürlüğü, Elektrik Otobüs ve Tünel İşletmeleri Hukuk Müdürlüğü yaptı (1939-1974). 1978’de emekli oldu.  Sanat hayatı şiirle başlar. Sonra hikâye ve roman türüne döner. Şadırvan dergisinin açtığı hikâye yarışmasında birin­cilik kazanmıştır […]...

HAMMAMİ-ZADE İHSAN

(1885-1948) Şair. Trabzon’da doğdu. Trabzon İdâdîsi’ni bitirerek (1901) aynı şehirde Türkçe ve tarih öğretmenliği yaptı. îmmâmi-zâde 1928’de İstanbul’a geldi. Trabzon’da Yüksek iktisat ve Tica­ret Mektebi’ni kurarak edebiyat dersleri verdi. İstanbul’da öldü. Edirnekapt Şehitliğî’negömüldü. Mizahî şiir ve yazıları, fıkraları ile tanınmıştır. Tarih, bibli­yografya ve folklor konularında eserler vermiştir. Eserleri: 1. Hamsi-nâme (1928,1972. Hamsi balığı ile Ka­radeniz […]...

HAMDULLAH HAMDİ

(1449-1508) Divan ve mesnevi şairi. Göynük’de doğdu. Şeyh Ak Şemseddin’in küçük oğludur. Medrese tahsili görmüş, kuvvetli bir edebiyat kültürü elde etmiştir. Bir süre Bursa’da Çelebi Mehmet Medresesi’nde müderrislik yaptıktan sonra Göy-nük’e çekilmiştir. Burada babasının halîfesi İbrahim Tennûrî’ye derviş olmuş, eserlerini yazarak kanaatkarca bir hayat sürmüştür. Göynük’te öldü. Dîvanı ve hamsesi vardır. Türk edebiyatındaki en güzel […]...

HALİLİ

Mesnevi şairi. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. İstan­bul’a Diyarbakır veya İran’dan geldiği sanılıyor. İstanbul’da ölmüştür. Halîlî’nin dîvan tarzında şiirleri ve Firkat-nâme adlı bir mesnevisi bilinmektedir. Firkat-nâme, şâirin başından geç­miş gibi yazılan bir aşk hikayesidir (mesnevidir). Dîvan tar­zındaki şiirlerinde Nesimî tesiri görülür. Habibi üzerinde de Halîlî’nin tesiri vardır. [Halîlî hakkında F. A. Tansel’in İslâm Ansiklopedisi’ndeki Halîlî […]...

FEYZİ HALICI

Şair. Konya’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Fen Fakülte­si Kimya Bölümü’nü bitirdi (1950). Ticaret ile uğraştı, bir dö­nem Konya senatörlüğü yaptı (1967). Halen Konya Kültürve Turizm Vakfı faaliyetlerini yönetmektedir. Günümüz şâirlerinden olan Halıcı’nın Fezâî mahlası ve kendi adı ile Yedigün ve Çınaraltı dergilerinde (1943-1944) çıkan ilk şiirleri âşık tarzındadır. Sonra şekil ve muhtevasını değiştirerek yenileşmiştir. Çağrı dergisini […]...

HAKANİ MEHMET BEY

(?-1606) Divan ve mesnevi şairi. İstanbul’ludur. Medrese tahsili görmüş, sancak beyliği ve dîvan muhasebeciliği yapmıştır. İstanbul’da öldü, Edirnekapı Mezarlığı’na gömüldü. Hakani’yi ebedîleştiren Hilye adındaki mesnevîsidir. Arapça Siyer ve Şemâil-i Şerif kitaplarından faydalanarak yazdığı ve Hz. Muhammed’in fizikî yapısını, beden özellikle­rini anlattığı bu mesnevi (yazılış tarihi 1598) asırlarca okunmuş eski ve yeni harflerle defalarca basılmıştır. Tasavvuf edebi­yatımızda […]...

ABDULLAH ÖZTEMİZ HACITAHİROĞLU

Şair. Malatya’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nî bitirip (1957) iç hastalıkları ihtisası yaptı. Sosyal Si­gortalar Kurumu hastanelerinde çalıştı. Hâlen serbest dok­torluk yapmaktadır. İlk şiiri Yedi Gün dergisinde çıktı (1964). Aruz ve hece vez­ni ile millî muhtevalı şiir yazmaktadır. Zümrüdüanka mahla­sı ile yazılmış manzum hicivleri ve araştırmaları da vardır.  Eserleri:  1. Sessiz Gürültü (1962, şiirler), 2. […]...

NECMEDDİN HACIMENİOĞLU

Dil bilgini, yazar. Maraş’ta doğdu. İlköğrenimini Darende’­nin Aşuda köyünde; orta öğrenimini Darende ve Osmaniye’­de, Adana Erkek Lisesi’nde yaptı (1954). İstanbul Üniversi­tesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bi­tirdikten sonra (1959) Bitlis ve Osmaniye liselerinde öğret­menlik yaptı. 1960’d a mezun olduğu fakültede asistan, 1963’te doktor, 1970’de doçent ve 1982’de profesör oldu. 1972 yılında Bağdat Üniversitesi’nde […]...

HABİBİ

(XV’inci asır) Azeri şairi. Bergüşad’da doğdu (?). Akkoyunlu hükümdarı Sultan Yâkub’un himayesinde yetişti. Şah İsmail’in sarayı­na gitti ve korundu. Şâh İsmail ona “melikü’ş-suarâ” unvanı verdi. Bilinmeyen bir sebepten dolayı iran’dan ayrılıp İstan­bul’a geldi. Yavuz Sultan Selim’in yakını oldu. İstanbul’da (muhtemelen 1520’de) öldü. Sütlüce civarına gömüldü. Habibi, Azeri sahasında Nesimi ile Fuzuli arasında yeti­şen en büyük […]...

İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA

(1899-1949) Şair, yazar, İstanbul’da doğdu. Âsim Bey’in oğludur, ilk ve orta öğrenimini İstanbul ve Trabzon’da yaptıktan sonra, Mekteb-i Hukuk’u bitirdi (1910). Adliye ve Maarif bakanlıkla­rında memuriyet ve öğretmenlik yapmış, İsviçre’ye psikolo­ji ve pedagoji öğrenimi görmeye gitmiştir. Dönüşte, Yüksek Öğretmen Okulu’nda on yıl öğretmen ve idareci olarak çalışmıştır. 1922’de Tâlim ve Terbiye Dâiresi üyesi, 1923’te Sı […]...

ABDÜLBAKİ GÖLPINARLI

(1900-1982) Edebiyat tarihçisi, yazar. İstanbul’da doğdu. İstanbul Er­kek Muallim mektebi (1927) ile Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi (1930). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde doktora yaptı. Çeşitli liselerde edebiyat Öğretmenliği, fakültelerde öğre­tim üyeliği yaptı. Metinler Şerhi, Türk-İslâm Tasavvuf Tarih ve Edebiyatı dersleri verdi. 1949’da doçent iken emekliye ayrıldı, istanbul’da öldü. Gölpınarlı, Divan edebiyatı, halk edebiyatı, tasavvuf tarihi konularında eserler […]...

FAHRİ CELAL GÖKTULGA

(1895-1975) Hikaye yazarı. İstanbul’da doğdu. Ahmed Celâleddin Bey’in oğludur. Mercan İdâdîsi’ni (1912), İstanbul Tıp Fakültesi’ni (1918) bitirdi. Akıl hastalıkları ihtisası yaptıktan son­ra İstanbul ve Manisa’da hekim olarak çalıştı, 1960’da emekli oldu. İstanbul’da öldü. Cumhuriyet dönemi sanatçı tan ndand ir. Şair, Nedim, Ümit, Dördüncü Kitap ve Âyine gibi dergilerde F. Celâled­din imzası ile çıkan hikâyeleri ile […]...

Gevheri

Divan edebiyatından da etkilenmiş, hecenin yanında aruzla da şiirler yazmıştır. Koşmaları ve taşlamaları oldukça ünlüdür. Hem aruz hem hece ölçüsünü kullanmıştır. Hayatı hakkında fazla bilgi yok. Asıl adı Musta­fa’dır. Gevheri, Mehmet Bahri Paşa’nın divan kâtipliğini yaptı. Anadolu, Suriye ve Arabistan’ı dolaşmış, Rumeli serhadlerinde bulunmuştur. Ölüm tarihi de bilinmiyor. Hem saz şairleri, hem de klâsik edebiyat […]...

NİYAZİ YILDIRIM GENÇOSMANOĞLU

Şair. Ağın’da doğdu. İlköğrenimini aynt kasabada yaptı. Akçadağ Köy Enstitüsünü bitirdi (1947). Elâzığ’ın köylerin­de öğretmenlik, ilköğretim müfettişliği, Millî Eğitim Bakan-lığı’nda muhtelif kademelerde memurluk yaptı. İstanbul Türk Mûsikîsi Devlet Konservatuarı Genel Sekreteri iken emekli oldu. Şiire küçük yaşlarda başladı. Önce Elâzığ’ın günlük gaze­telerinde, Araş, Yeni Fırat, Filiz ve Orkun mecmualarında, sonra devamlı olarak Devlet, Töre, Türk […]...

İLHAN GEÇER

Şair. İstanbul’da doğdu. Askerî Doktor Nafiz Bey’in oğlu­dur. İlkokulu Bandırma ve Erdek’te okudu. Robert Kolej’e devam etti. Kabataş Erkek Lİsesi’ni bitirdi (1939). Bir yıl İkti­sat Fakültesi’ne gitti. İlhan Geçer, basın-Yayın Genel Müdürlüğü (1946-1950) ile Sosyal Sigortalar Kurumu’nda (1950-1973) memur ve şef olarak çalıştı. 1973’te emekli oldu. Duygu ve hüzün şâiri olarak bilinen Geçer’in ilk şiiri […]...